The Middle Ages

‘Ze moeten er gewoon achter komen dat jij de schilddrager van Gabriël bent. Dan sparen ze je leven wel voor losgeld… Maar ik ben weinig waard.’ Even beroerden haar vingertoppen in het duister haar rechteroor, het ingesneden, rafelige litteken ten teken dat ze een veelpleger was: verboden om de steden in te trekken en bovendien ook nog eens bestempeld als heks. Als ze nu eens een rijke jonkvrouwe was of Koninklijk bloed bezat, of desnoods de dochter van een rijke koopman was… Haar hand gleed naar zijn borst en haar vingers sloten zich om zijn linnen shirt. ‘Ze zullen mij alleen maar in leven houden voor mijn lichaam. En ik wil blijven leven. Ik wil met jou uit dit godvergeten rothuis komen, ik wil met jou verder leven.’
Haar andere hand gleed naar het buideltje met kruiden dat ze nog altijd bij zich droeg. Ze liet Michael nog helemaal los en ging op de grond zitten bij het weinige zonlicht dat door het kleine getraliede raam naar binnen filterde. Met oneindig tedere voorzichtigheid spreidde ze de kruiden uit na eerst de vloer goed schoongeveegd te hebben. De wilde geranium, het glidkruid, de vioolblaadjes en het morgengloriezaad, het jimsonkruid, de elfenbanken en de lavendel… Hoe zou het nu met Evesa gaan? Hoe zou ze het kunnen overleven zonder de medicinale kruiden?
Haar vingers begonnen te trillen toen ze de juiste kruiden bijeenzocht om Evesa’s herstel te bespoedigen. Evesa, vergeef me, en Michael, vergeef me… Straks zouden ze waarschijnlijk gehaald worden, zij en Michael: ze zouden worden gecontroleerd, onderzocht worden wie ze waren en of ze nog geld waard waren, desnoods gemarteld of verkracht – ze zou het moeten doen, anders zou Evesa sterven. Op de een of andere manier moest ze de kruiden bij het kasteel zien te krijgen, kostte wat kost. Ze moest nu niet uitvallen. Ze moest doorgaan.

Het was een grote, sombere kamer: wind huilde tussen de dichtgeslagen luiken door. De muren van het vertrek waren donker duifgrijs zonder pleisterwerk of andere versiering. Het enige meubileer dat de kamer rijk was was een enorme eikenhouten tafel, enkele stoelen en kasten en kisten, vol met rollen perkament, gelooid dierenhuid en ander papier. De stafkamer: het heiligste der heiligen waar de besluiten vielen.
En nu Gabriël koning was geworden, moest hij uiteraard hierbij aanwezig zijn, hoe zijn gedachten ook bepaald werden door Evesa. Hij had haar aan de zorg toevertrouwd van enkele kamermeisjes. En waar bleven Michael en Myra toch?!
Daar stond hij dan, met zijn handen steunend op de grote tafel waar de kaart op uitgerold was. De kaart was een versleten uitziend geheel, doorsneden met beekjes en stroompjes en een ijl, slingerend wegennet: het kasteel, het woud en uiteindelijk vlaggetjes, rode en blauwe voor de vijanden en eigen legers.
‘Heren,’ begon hij vermoeid tegen de anderen aanwezigen in de kamer; raadsheren, officieren, legerhoofden. ‘Zoals u allemaal wel weet staat de vijand opnieuw paraat voor een nieuwe aderlating op Dennister.’ Hij zweeg en wees enkele vlaggetjes aan. ‘Om te beginnen melden verkenners hier nieuwe activiteiten. Ons leger daarentegen zal om half zeven ’s ochtends de aanval verijdelen met twee cohorten cavalerie. Tegelijkertijd moeten de hoofdwegen weer opengemaakt worden, maar het hoofddoel is de vijandelijke aanval verijdelen. Ze moeten niet weer tot de binnenste muren kunnen dringen.’ Een ogenblik zweeg hij en keek de gezichten langs. ‘Zo is tenminste de algemene opzet.’
Een legerofficier nam het woord over. ‘Het vijandelijk leger ligt momenteel onder generaal Feltner, ook zijn er legereenheden en twee divisies onder het bevel van een Saraceen: dit moet de troepen versterken. De sterkte van de eenheden zijn nog 2500 man sterk, naar schattig. Verder zijn…’
Verdorie, dacht Gabriël zuur, voor zijn part was het 2449,5: er werd toch weer opnieuw uitverkoop houden: wellicht weer opnieuw soldaten die tot diep in het hart van Dennister door zouden dringen om Evesa opnieuw te kwetsen en nu voorgoed… Hij hunkerde naar haar, voelde het tot diep in zijn ziel, hij wilde naar haar, hij wilde dat ze geen pijn meer leed… God, wat wenste hij dat ze weer gezond was. En dat hij bij haar was nu.
De legerofficieer dreunde voort. Nam alle details onder de loep, opperde suggesties. Gabriël dwong zijn gedachten naar strategische punten. Dit was nu niet alleen het leven van Evesa: dit was het leven van hun allemaal.
Het was al bijna middernacht toen hij uiteindelijk terug naar zijn kamer beende. Nog geen stom woord van Michael en Myra. Er moest wat met hen gebeurd wezen, maar hij kon ontzettend weinig hulp bieden: er lag weer een nieuwe krachtmeting te wachten.
Hij opende de deur van de kamer. In zijn achterhoofd had hij de angst dat Evesa ondertussen al overleden kon zijn zonder dat hij bij haar had kunnen wezen, al had hij de beste geneesheer met een aanzienlijke reputatie opgeroepen om bij haar te waken. Haastig duwde hij de gedachte weg en stapte de drempel binnen, de deur zacht achter zich sluitend. God, wat was hij moe.

Gabriël was weggegaan ergens in de middag en ik had geknikt dat het kon. Beloofd dat de pijn wel meeviel en zwakjes geglimlacht naar de man van wie ik zo hield en die mijn steun nu ook nodig had. Echter, toen hij de kamer had verlaten en ik zijn voetstappen hoorde wegsterven, begonnen de tranen langs mijn wangen te lopen. Het deed pijn, elke simpele beweging deed me pijn. Elke ademhaling gaf me een nieuwe steek in mijn borst en ik wist niet hoe ik dit in Godsnaam zou moeten trekken totdat Myra terug kwam.
'Sorry vrouwe,' hoorde ik een zachte stem en ik tilde snel mijn hand op om de tranen van mijn wangen te strijken, maar natuurlijk. Dat had ik beter niet kunnen doen. Een luide kreet van pijn ontschoot me om vervolgens mijn kaken op elkaar te klemmen en de pijn te verbijten terwijl k mijzelf verweet dat ik veel te veel geluid maakte. 'KOm maar,' klonk de stem van hetzelfde meisje weer en al snel voelde ik een doekje langs mijn gezicht gaan. 'De dokter komt zo bij je kijken. Ik ga in de hoek zitten, als je iets nodig hebt kun je het me vragen.' Haar voetstappen klonken dof op het tapijt. Het gekraak van een stoel. Ze zat en ik liet mijn ogen dicht glijden.
Het duurde niet lang of de dokter kwam binnen. Hij sprak met me, bekeek de wond in mijn borst en maakte begrijpende geluidjes. 'Ja natuurlijk. Nee, zoveel mogelijk stil blijven liggen, dat is prima. Die enkele keer naar de wc is beweging genoeg.' Ik hoorde hem wat opschrijven, iets zeggen tegen het dienstmeisje dat in de hoek zat en toen naar de deur lopen. 'Ik kom morgenochtend vroeg meteen weer kijken,' zei hij nog voordat hij de slaapkamer verliet.
Het was weer enige tijd stil, op de ademhaling en het geringe kraken van de stoel van het dienstmeisje na, tot de deur open ging. 'Evesa,' klonk de stem van mijn vader en meteen voelde ik de tranen in mijn ogen schieten. 'Liefje..' Zijn hand streek even over mijn wang en ik probeerde te glimlachen. 'Zou je ons even alleen willen laten?' Na deze woorden kwam mijn vader heel voorzichtig op de rand van mijn bed zitten en hij nam mijn hand in de zijne. 'Gaat het nog een beetje met je?' vroeg hij, de bezorgdheid niet kunnen verbloemend. Heel langzaam knikte ik. 'Jawel papa.' Zijn lippen kuste mijn hand een keer en toen mijn voorhoofd. 'Het komt allemaal goed, allemaal goed,' fluisterde hij me toe. 'Ja,' gaf ik bijna geluidsloos als antwoord.
Mijn vader bleef enige tijd zo rustig bij me zitten en het deed me goed dat hij zo bij me was. Tegelijkertijd moest ik heel erg mijn best doen om mijn gezicht niet te vertrekken als ik weer eens te diep inademde. Ik wilde niet dat hij wist hoe erg het was. 'Hé..' Ik draaide mijn hoofd een klein stukje als reactie. 'Een briefje?' 'Van de dokter...' Even was het helemaal stil, toen voelde ik een zacht kneepje in mijn hand. 'Ah ja...' Ik hoorde verdriet in zijn stem en ik fronste lichtjes. 'Papa?' 'Ah ja...' Hij kuste mijn voorhoofd even snel en stond toen op. 'Uhm... Ik moet de herbergier nog betalen Eef... Ik uhm. Oh het is ook al donker. Ik ben morgenochtend de eerste.' Zijn voetstappen klonken gehaast toen hij wegliep en verbaasd bleef ik achter in bed. Ik had toch mijn rol goed gespeeld.
Eindelijk, na uren wakker te hebben gelegen, was ik in slaap gevallen. De pijn had me wakker gehouden, maar tegelijkertijd zo vermoeid. De krampachtige houding, het proberen zo stil mogelijk te liggen. Mijn vader een schijnvoorstelling voorhouden. De slaap waarin ik me bevond was onrustig, de dromen waren duister, onderwerploos, maar duister. Toch was ik blij dat ik sliep. Ik hoefde de pijn even niet te voelen.
Voor Gabriel lag het briefje van de dokter nog op tafel.



Even bleef ik verbouwereerd en verbaasd staan. Wat zei ze nou eigenlijk? Wat bedoelde ze met die woorden. Toen werden mijn ogen groot en ik hurkte naast haar neer om haar strak bij haar pols vast te pakken. 'Wil je even normaal doen?' vroeg ik bijna op dreigende toon. Hoe kon ze in Godsnaam zulke dingen zeggen over zichzelf. 'NIemand gaat jou iets doen. Niemand gaat jou... Gaat...' Ik kon het niet eens uitspreken, zo erg choqueerde die gedachte me. 'Ik dreig wel met iets.. Uh, ik weet nog niet wat, maar ze blijven van jou af met hun vuile flikken...' Ik dacht na over meer woorden om te zeggen, maar ik wist niets meer. Mijn oog viel op haar pols en snel verminderde ik mijn greep erop. 'Sorry...' Ik nam naast haar plaats en keek naar het kleine raampje. Verdomme de kleine ruimte hier.
'Ik wil gewoon niet dat iemand jou ook maar met één vinger aanraakt. Echt niet, gewoon niet.' Ik keek naar de deur, naar de kruiden en toen weer naar haar. 'Dan doen ze maar met mij wat ze willen.' Mijn blik stond serieus. 'Heb je me begrepen Myra? Nooit zullen ze jou mogen aanraken.'

Dodelijk vermoeid en op tot haar zenuwen viel ze tegen Michael uit. Het waren niet de woorden die ze had willen zeggen noch op die toon, maar het was eruit voordat ze het wist. ‘Wat weet jij ervan af, Michael!’ Even keek ze hem aan met glinsterende ogen voordat ze zich afwendde. ‘Al van kleins af aan hadden mannen mijn lichaam. Wachters, dieven, veelplegers, gevangenisbewakers, dronken hoerenlopers, zeelui, bedelaars, soldaten. Ik heb mijn jarenlang kost moeten verdienen met hoererij. En denk je dat ze die anderhalf jaar in die stinkende rotgevangenis hun godvergeten klauwen van me af hadden gehouden? Tientallen, honderden mannen, oud, jong, groot, klein. Je was heus niet de eerste geweest, als dat soms gedacht mocht hebben…’ Haar stem werd steeds heser naarmate ze verder praatte zodat ze zich stil hield en met haar rug naar hem toe bij het kleine raam stond. Haar trillende handen had ze om de tralies heengeslagen. Kalm worden, kalm, alleen maar kalm… Ze kneep zo hard dat haar knokkels wit werden. Twee, drie, vijf spijlen; de middelste was ingesleten met kleine krasjes, en kijk: daar waren de sterren, daar was de kleine beer… Zonder dat ze zich ervan bewust was liepen tranen over haar wangen omlaag tot in haar hals. Kalm. Ze concentreerde haar aandacht weer op de sterren: de wolk die langs de maan dreef had de vorm van een vlinder. En daar…
Teneinde om zichzelf wat kalm te krijgen veegde ze haar tranen weg, maar keerde zich niet om. Haar stem trilde nog, maar was verder wonderlijk kalm. ‘Je kunt me niet beschermen of helpen, Michael, niemand zou dat kunnen. Het is nu eenmaal mijn lot. En nu moet ik dit doen om Evesa te redden. Ze heeft nieuwe medicijnen nodig, zo snel mogelijk. Er bestaat een kans dat haar toestand nu al kritiek is…’

Vergeleken met de stafzaal met zijn koude muren en wapperende fakkels leek de kamer waar de koning en Evesa hun intrek hadden ingenomen een hemel, een veilige haven om uit te rusten en nieuwe krachten op te doen. De kamer straalde een warme gloed uit door de vele kaarsen: tapijten verzachtten het effect van de grauwe vloer, wandtapijten, donker eikenhouten meubelen en zelfs enkele bloemenvazen en andere snuisterijtjes… Gabriëls blik ging echter (uiteraard) naar Evesa. Met een frons zag hij dat ze sliep, erg onrustig. Ze was bleek als de lakens onder haar en bewoog soms even met haar hoofd, een koortsachtige beweging waarover Gabriël zich erge zorgen maakte. Hij was langzaam naar het bed gelopen en had ondertussen de warme met bont gevoerde mantel afgedaan en mikte die op een stoel neer. Zijn blik was nog steeds op het slapende meisje gericht, maar door de luchtdruk waarmee de zware mantel op de stoel viel, woei er iets van de tafel af met het geluid als een blad in de herst. Het klonk onmenselijk luid in de stille kamer.
Nu werd zijn blik getrokken naar het object van het geluid. Langzaam, met de passen als van een martelaar die naar zijn executie wordt geleid, stapte hij om de tafel heen en bukte zich. In zijn hand waarvan de vinger mistte hield hij het papier. Hij stapte ermee naar een fakkel die aan de muur, vlakbij de deur flakkerde: fronsend hield hij het papier in de lichtstraal terwijl zijn ogen over de regels vlogen.
Stilte.
Het papier dwarrelde uit zijn ontkrachtte vingers. Even wederom het geluid als een vallend blad in de herfst: toen werd het weer doodstil.
De dodenstilte werd onderbroken door zijn zware voetstappen en daarna geluid van grendels: de deur viel krakend open en zijn stem weerklonk door de gangen. ‘Wacht!’
Hij draaide zich om, liep naar het bed toe en ging daar op zijn knieën zitten. Bewegingloos zat hij daar toen er een wachter binnenliep en wachtte op orders, correct in de houding. Maar de koning keek hem niet eens aan. Hij verbaasde zich er alleen over hoe hij zijn stem nog zo vast kon laten klinken.‘Op de tafel staat een schaaltje waar een bepaalde kruidensubstantie in gezeten heeft. Probeer erachter te komen of iemand weet wat voor kruiden dit waren. En haal die kwakzalver van een Eelker uit zijn bed en breng hem hier, voor de donder. Onmiddellijk. Ingerukt!’
De man greep het kommetje en verdween: zijn voettappen echoden weg door de gangen. De stilte keerde weer. Gabriël bleef geknield bij het bed zitten. Hij had Evesa’s handen vast en had zijn hoofd op het bed neergelegd: hij vocht tegen een diepe weemoed die bezit van hem nam terwijl tranen zich tussen zijn wimpers doorpersten. Ze mocht niet sterven. Ze was te zwak om het brandmerk waarmee ze nu liep, te kunnen dragen. Verkenners hadden gemeld dat er verscheidene soldaten en burgers gevang waren genomen in de westelijke wouden: Myra en Michael moesten in gevang zitten. Hij voelde een diepe wroeging tegen zichzelf: hij had ze die wisse dood ingestuurd en bovendien Evesa met hen. Ze moest blijven leven. Dat moest.
‘Het spijt me Evesa, het spijt me,’ kreeg hij er gefluisterd uit, hees en gebroken. De woorden bleken als een grafschrift in de kamer hangen.

De woorden drongen langzaam tot me door en raakten me tot diep in mijn ziel. Ik had er nooit over nagedacht hoe zij haar leven in de gevangenis had moeten ervaren, maar dat haar verleden zo vreselijk was... Misschien was het naïef om te denken dat ik haar eerste was, maar ik was toch haar eerste liefde? Was die gedachte zo gek?
Ik streek met mijn vingertoppen over de koude, betonnen vloer en vocht tegen de emoties. Waarom had ze al zoveel mee moeten maken?
Ruw wreef ik de tranen van mijn wangen af en in een snelle beweging stond ik op. Ik liep naar haar toe, bleef even twijfelend staan en legde toen liefdevol mijn armen om haar middel heen. 'Misschien was ik naïef Myra, maar ik dacht inderdaad..' Ik legde mijn gezicht op haar schouder neer en kuste haar hals even. Mijn armen klemden zich strakker om haar middel heen zodat ze veilig in mijn armen terecht kwam. 'Myra, ik wil dat je weet dat ik er nu voor je ben oké? Ik help je nu en... Nou, niemand mag meer aan je zitten. Je kan wel zeggen dat het je niets doen, maar dat geloof ik niet.' Ik tilde mijn hoofd op en draaide haar naar me toe. In stilte keek ik enkele seconde in haar ogen. 'Doe jezelf alsjeblieft niet meer van zulke dingen aan ja? Je mag me misschien niet zo zien, maar ik ben ook een sterke man en ik zal er alles aan doen om mijn meisje te beschermen.' Ik tilde mijn hand op en streek de pluk haar uit haar ogen. 'En Evesa...' Ik dacht na, keek even om naar de kruiden en keek toen weer Myra in de ogen. 'Ik regel wel iets.'

Ondanks de schreeuw van Gabriël naar de wacht, die enorm doorechode, ook in de kamer, bleef ik toch slapen. Ik was te vermoeid om nog wakker te worden.
Binnen enkele minuten kwam de dokter de kamer binnen strompelen. 'Sorry heer, maar ik hoop dat het dring..' Ik zag hoe hij bij het bed zat en knikte. Dus ze was al overleden, sneller dan gedacht. 'Het spijt me heer.' Ik liep naar het bed toe en wilde het deken beter leggen, maar zag toen haar ademhaling. Ze leefde nog, wat wilde hij dan van me?

‘Er was hier een bepaalde geneesvrouw geweest,’ begon Gabriël die alle moeite van de wereld moest doen om de man niet aan te vliegen – hij, hij die verteld had dat Evesa het niet lang meer zou houden – hij loog, ze zou blijven leven! ‘die Evesa een speciale drank had gegeven van heilzame kruiden. Het hielp haar. Maar die vrouw is… verhinderd. Ik vraag u nu zo’nzelfde medicijn te maken, kostte wat kost.’ Aiaiai caramba waar is mijn inspiratie

Een ogenblik hapte Myra naar adem toen hij haar vastpakte en omdraaide. Hij sprak met zo’n indringende stem vol emotie dat ze simpelweg zijn ogen niet kon ontwijken. Vurig, als een smeulend vuur. Hij mocht dan nu gevangen zijn, hij zou vechten, dat wist ze, tegen wie dan ook, om hemzelf en haar te beschermen. Even rilde ze en was blij dat ze geen vijand van hem was.
Ze opende haar lippen om iets te zeggen toen ze een geluid hoorde waar ze met angst en beven op had gewacht: gerinkel van sleutels en toen grendels die weggeschoven werden. Myra deed een duik naar haar kruiden en stopte ze snel in haar buidel, die ze aan haar riem had gehangen, net op tijd toen de deur openging en op de drempel twee gedaantes verschenen, belicht door flakkerende fakkels. ‘Meekomen,’ waren de woorden. ‘Allebei.’

En daar waren ze dan. k zou mijn belofte meteen in daden om moeten zetten. Goed, het beangstigde me een beetje, maar niet genoeg om mijn belofte te breken. Myra was me heiliger en belangrijker geworden dan wat maar ook op deze hele wereld. Misschien wel omdat ik haar anderhalf jaar had moeten missen en haar toch nooit vergeten was.
Kort ving ik de blik van haar en ik glimlachte bemoedigend. Komt goed, vormde mijn lippen, toen stapte ik rustig naar voren toe. 'Ja... tuurlijk.' Ik stak mijn hand naar achter naar de hand van Myra en keek de mannen rustig, maar serieus aan. Ik zou me niet gek laten maken door de vijand, niet nu ik iets had wat ik zou beschermen en koesteren.
Gelukkig lieten de mannen ons samen lopen, tussen de twee in. Zonder mijn hoofd te bewegen nam ik de omgeving en bovenal de weg in me op. Ik kneep zacht een aantal keer in de hand van Myra.
UIteindelijk kwamen we bij een grote, houten deur die we door werden geduwd. 'Kom.' De stem klonk luid en ongeïnteresseerd. Myra werd meegetrokken naar de muur waar één van de mannen haar goed vasthield, terwijl een andere man me op de houten stoel duwde die in het midden stond. 'Goed, laten we de zaken eens bespreken,' zei een man met een klein, maar viezig baardje en een grote grijns waar enkele tanden uit misten.

'Kruiden?' De oude geneesheer fronste de wenkbrauwen en schudde zijn hoofd. 'Nee hoor. Daar begin ik niet aan majesteit. Kruiden zijn voor heksen en ander gespuis die denken dat ze helpen, maar dat doen ze niet. Wat ze doen is de geest in laten storten waardoor pijn verdwenen lijkt, maar dat is niet zo. ZIj die geen pijn voelt, zal voor eeuwig in het hellevuur moeten branden als straf. De priester heeft dat laatst ook nog gezegd.' Ik schudde mijn hoofd en wierp mijn blik op het meisje. 'Maar ik zal iets vinden om de wond te verminderen zodra het weer licht wordt.'

Hun ondervrager was een zware, bijna vierkant gebouwde man met lange armen en een korte, dikke hals; hij gaf Myra de indruk een kampioen in handgemeen te zijn, een idee dat versterkt werd door de kromme neus die blijkbaar meerdere malen gebroken was en het rode hoofd. Daarbij kwamen ze tot de ontdekking dat hij de stem als een orkaan had.
Ze verzette zich niet toen ze van Michael gescheiden werd en vastgehouden werd aan een kant van de kamer, terwijl haar vriend op een kale stoel werd gepland. Ze hoopte maar dat hij op de een of andere manier zou vertellen dat hij de schilddrager was van de koning – dan zouden ze hem sparen. Maar aan de andere kant… ze zouden hem sparen, maar dan alle mogelijke manieren doen om erachter te komen wat hij wist van de verdedigingsplannen van Dennister – soms waren martelingen erger dan de dood.
‘Dus – vertel maar eens op. Wie ben je en wat deden jullie in de westelijke wouden zo dicht bij Dennister? Verkenners, hm?’ De haast tandloze grijns van de man was nu verdwenen terwijl hij zijn vingertoppen tegen elkaar aanplantte en Michael strak in de ogen keek. Zijn stem sneed als een mes door Myra’s gedachten heen. Ze hield haar adem in en beet zo hard op haar onderlip dat ze de ijzerachtige smaak van bloed proefde. God, help ons, bad ze binnensmonds terwijl ze haar blik nu strak op de vlezige ondervrager gericht hield. Doe alles met me wat je wilt, lelijkerd, dacht ze vol spontane haat, maar laat mijn Michael met rust…

Gabriël moest de neiging onderdrukken om de man niet door elkaar te rammelen en daarna uit te persen als een sinaasappel. Ze waren goed voor niks, deze kwakzalvers: spalken en aderlaten konden ze, maar zodra het iets betrof wat hun kennis te boven ging was het de wil van god en al het andere was van de duivel.
‘Nee, dat doe je nu,’ sprak hij met een stem als krakend ijs. ‘Of anders zou ik jou heel wat sneller in het hellevuur laten branden dan haar. Je fatalistische geloof is wel erg aandoenlijk, maar ik laat dit meisje nog niet van mij wegnemen.’
Hij richtte zijn aandacht weer op Evesa, die nog altijd vrijwel bewegingloos naast hem lag. Hij hield haar handen nog altijd vast. Ze waren ijskoud. Hij bemerkte dat zijn gedachten als dode bladeren door zijn ziel begonnen te waaien. Met trillende vingers wiste hij het zweet uit zijn ogen. Hij moest nu niet uitvallen. Hij moest nu doorgaan, hij moest op de een of andere manier Evesa zien te redden van de dood en bovendien had hij een oorlog uit te vechten. Omstreeks het daglicht zou er een tegenaanval van hun kant komen om de vijandelijke legers voorgoed terug te dringen en daarmee zouden tegelijkertijd Myra en Michael verlost kunnen worden, waar ze ook gevangen gehouden mochten worden (en Gabriël hoopte niet dat ze al ontzield naar de hemel lagen te staren) – en dan zou Evesa ook gered kunnen worden. Maar tijd, tijd, tijd…
Hij zuchtte diep. Zijn ogen gleden weer naar Evesa’s porseleinen gezichtje. Hij was degene die daar zou moeten liggen lijden, niet zij. Met tedere voorzichtigheid streek hij een lok haar achter haar oor.

Een grotere frons kwam tevoorschijn in het gezicht van de oude geneesheer maar hij knikte langzaam. 'Goed goed... Maar ik houd me verder buiten deze beslissing.' Onhandig streek de man even door zijn baard om vervolgens op een nadenkende toon te zeggen: 'En vertel mij waar u die kruiden heeft liggen. Dan kan ik vast wel iets maken dat er op lijkt...'

IK schudde rustig mijn hoofd. 'Zouden verkenners zo opvallend zich in het bos bevinden?' begon ik rustig. 'Ik en...' Ik besloot haar naam niet te zeggen en knikte maar naar Myra. 'Wij besloten om samen naar het bos te gaan. Dom natuurlijk, maar als dorpsbewoners beleef je de oorlog heel anders. We dachten dat het wel kon.' Ik trok een grijns, zo nep als het wel kon en zei zo macho mogelijk: 'Je begrijpt wel wat we daar gingen doen niet?' De man grijnsde terug, maar leek zich toen iets te herinneren. 'Dorpelingen hè?'
Geschrokken staarde ik naar de vloer die zich ineens achter me bevond, in plaats van onder me. Mijn hoofd bonkte van de val op de grond en ik kneep mijn ogen even samen. 'We vonden het zegel van de Dennisters vuile hond.' De man trok me omhoog en spuugde me recht in mijn gezicht. 'Leg dat dan maar eens uit!' Hij drukte me weer op de stoel die door een jonge soldaat overeind was gezet.
Kalmpjes, in een verwoede poging mezelf rustig te houden, wreef ik het slijm van mijn gezicht af. 'Oké, ik werk in het kasteel, maar zie ik eruit als iemand die verstand heeft van rondsluipen? We waren niet van plan om jullie te bespieden.' 'En wat is je baan dan?'
Even keek ik hulpeloos opzij naar Myra. Zo goed was ik niet in smoesjes.

Het scheen haar toe dat de atmosfeer in het vertrek zo verstikkend als in een broeikas was, al was dat misschien haar idee. Ze stond nog altijd tegen de klamme muur gedrukt, vastgehouden door haar bewaker terwijl Michael net een slap smoesje opdiste dat ze dorpelingen waren en zogenaamd naar het bos waren gekomen om een erotisch potje te tennissen. Even sloot ze haar ogen: dat was geen handige zet van Michael. Maar goed, misschien zouden ze het geloven… Ze trachtte zich op een leugenachtig plan te concentreren. Maar ze had haar gedachten niet in bedwang. Daardoor zag ze nu Michael voor zich, zoals hij zich over haar heen gebogen had, haar had aangekeken met zijn helgroene ogen die ze zo adoreerde. Zijn huid was klam en zijn haar had tegen zijn voorhoofd geplakt: hun ademhaling versneld, haast stomend, zachte gouden en huidachtige-kleuren, woest genot. Het had zo gelukkig geleken, een dag geleden…
Er klonk een harde knal. Myra’s ogen schoten open en zag dat Michael’s stoel omgeschopt was. Ze uitte een geschrokken geluid, maar kon geen kant op door de greep als een bankschroef van haar bewaker. Weer werd er snauwend wat gevraagd. Myra’s blik ging naar Michael toe, weer overeind gezet en die net met zijn mouw de klodder fluim van zijn gezicht veegde. Zijn antwoord was goed genoeg. Maar arme Michael, dacht Myra, jij hoort hier niet, daar ondervraagd te worden op een stoel, gedreigd en misschien wel gemarteld of gedood… Jij hoort hier niet. Je bent veel te eerlijk… en veel te waardevol. Je hebt niks gedaan.
‘Heer,’ sprak ze met wonderbaarlijk kalme stem waar ze zich zelf over verbaasde. ‘Hij is een schilddrager en behoort volgens de regels der oorlogsvoering als een krijgsgevangene behandeld te worden. Maar het is mijn fout dat hij nu in uw handen is, want het klopt dat we het bos in waren gegaan voor enkele privacy.’
‘Nog een deserteur ook nog,’ gromde de man die nu zijn aandacht op haar richtte en naar haar toe stapte. ‘En een vrouw die voor haar man praat. Volgens mij ken jij je plek nog niet, katje.’ Zonder voorafgaande waarschuwing had Myra een klap gekregen, zodat haar gezicht naar rechts gedraaid werd. Ze probeerde haar fout te herstellen, maar de pafferige man had haar gezicht alweer vastgepakt en gedraaid. Hijgend van ontsteltenis voelde ze zijn vingers over haar oor glijden – of liever, het litteken bij de oorschelp. ‘Een deserteur en een vrouwelijke veelpleger. Ik denk dat we vandaag weinig buit hebben, jongens.’ Hij liet ruw haar gezicht los en draaide zich om. ‘De jongen is waarschijnlijk waardeloos, maar knap genoeg om als slaaf verkocht te worden: hopen rijke dames zullen zijn lichaam wel aanbidden. Die veelpleegster daarentegen zal hier blijven… Ik ben wel uitgekeken op de andere vogeltjes die we hier hebben. Of misschien weet deze deserteur wel wat meer af van de oorlog… We kunnen het altijd proberen of er een beter antwoord uit hem kan komen dan leugens.’
Met zwoegende borstkas en een dun straaltje bloed dat door de klap uit haar mondhoek drupte, hief Myra haar hoofd op. ‘Nee! Mijn heer, ik smeek het, doe hem niets aan. Hij is onschuldig. We hebben allebei geen weet van de oorlogsplannen – ik smeek het u, doe met mij wat u wilt, maar laat hem met rust!’

Gabriël moest zo wanhopig hebben gekeken als een moedeloze St. Bernard. ‘Ik heb geen weet van de kruiden. Het… het waren een soort rode korenbloemen, daar leek het op. Ik denk dat het wilde granium was, en een soort kruid dat iets weghad van nachtschade, maar ik kan niet voorstellen dat dat gebruikt was… En verder iets met bruine bladeren in de vorm van een hart en…’
Het deed er allemaal niet toe: hij wist het niet meer. Hij kon zich alle kruiden niet voor de geest halen, laat staan hoe ze bereid moesten worden. En daarnaast, wat maakte het uit? “Ze waren van de duivel”, dus het leek hem sterk dat de godvrezende geneesheer iets in die trand bij zich droeg.
Er waren zoveel dingen die zijn aandacht opeisten. Naast Evesa’s gezondheid speelden de strategische plannen voor de tegenaanvallen en de verdediging van Dennister een grote rol op zijn netvlies. Hij wist niet of de plannen waterdicht zouden wezen – wat als de vijand ze onderschept had? Wat als de vijand aankwam met evenhoges en blijdes? Daarnaast ging het met de staffofficieren en raadsheren stroef. Sommigen aanvaardden hem als hogere en gelijke. Maar de meesten waren minder geestdriftig en vonden het maar niets dat zo’n jeugdigde jongeman, amper vijfentwintig, gekroond was, al had hij redelijk strategisch inzicht. Hij had opmerkingen opgevangen over nieuwbakken jongelingen die nog niet droog achter de oren waren. Nu, Gabriël zou doen wat hij doen moest, op zijn eigen manier wel te verstaan. En hij hoopte maar dat ze de aanval zouden afslaan.
Hij hoopte het met heel zijn hart. Hij keek omlaag naar het bed van Evesa, naar het lakenbleke gezichtje en zuchtte. Degene die hij nu nodig had was Myra, of althans iemand met haar kennis, kunde en bezit van de kruiden die Evesa’s medicijn heetten. Ze moesten de aanval afslaan: ook alleen dan konden Michael en Myra uit de klauwen van de vijand gered worden, als het al niet te laat was.
Hij besefte dat de dokter hem aan zat te staren. Met vermoeide stem gaf hij hem opdracht een pijnstillende drank klaar te maken, al betwijfelde Gabriël of hij die kennis bezat. Hij beval hem te doen wat hij kon, waarna hij zich weer omdraaide naar Evesa en haar handen pakte. Langzaam drukte hij zijn lippen op de rug van haar handen. Allemachtig, wat waren haar handen koud! Hij had het gevoel dat er een klomp ijs onder zijn hart zat terwijl hij naar haar keek, terwijl zijn maag in brand leek te staan. Evesa, blijf leven Evesa, alsjeblieft, dat is alles wat ik van deze hele rotwereld vraag…

Ik moest mezelf inhouden toen de man zich tot Myra wendde. Elke klap die hij haar gaf, voelde ik tot diep in mijn ziel. Hij moest met zijn gore poten van haar afblijven. Ik kneep mijn ogen tot spleetjes en keek naar de handeling van de man. Hij had haar oor gevonden en zei er wat over.
Ik moest mezelf bedwingen om niet op te staan en hem een klap te geven. Hij moest verdomme van haar afblijven! De man zei iets over me, wat me vrij weinig deed, maar toen sprak hij weer over Myra. Uitgekeken op de andere vogeltjes... Ik stoof van de stoel af en voordat iemand het doorhad stond ik naast de man en ik verkocht hem een paar flinke trappen en stoten. Natuurlijk was het dom, want binnen de kortste keren voelde ik handen me vastpakken, maar ik bleef doorgaan. 'Ik zweer het je! Ik vermoord je!' schreeuwde ik de man toe uit pure woede en ik trapte nog een keertje naar zijn grote gestalte.
Echter, ineens voelde ik een harde klap op mijn hoofd en de wereld om me heen werd helemaal zwart. De klap van mijn lichaam op de grond ging helemaal aan me voorbij en ook hoe ik aan mijn voeten de kamer uitgesleept werd, had ik niet meer door.
Toen ik mijn ogen pas weer open deed, lag ik weer in de cel. (Alleen of niet, that's the question).

De geneesheer bleef nog even twijfelend staan, maar knikte toen naar Gabriël en verliet de kamer. Hoe moest hij in Godsnaam aan die kruiden komen? Hij zou niet het bos ingaan, daar waar de hongerige wolven zich bevonden en de vijand zich schuilhield. Nee, hij zou er wel om vragen bij enkele mensen en dan zijn bed weer in gaan. Hij vond het wel welletjes. Hij deed toch immers zijn best? EN zich dan zo laten bestellen door zo'n broekie.

Iets liet me wakker schreeuwen. Ik wist niet zeker of het de beweging van mijn arm was, een plotselinge pijnscheut of de nabijheid vna Gabriël, maar ik opende plots mijn ogen. Een zachte kreun kwam uit mijn mond en mijn ogen werden weer samengeknepen.
'Gab?' fluisterde ik uiteindelijk. 'Is het nacht? Kom je bij me slapen?' Ik liet mijn hand in de zijne hangen, zonder hem verder vast te houden. Het was niet dat ik hem niet vast wilde houden, maar elke aanspanning deed me pijn. 'Het is toch niet al ochtend hè?' kwam er met enige emotie uit. Ik wilde met hem samen slapen. Ik wilde naast hem wakker worden. NIet wakker worden terwijl hij al uit bed was. 'We gaan toch nog wel slapen?'

Een moment dacht hij dat hij weer in slaap was gesukkeld of desnoods half bewusteloos was geraakt. Hij werd echter wakker met een schrik: Evesa had geroepen. Zijn ogen, zwaar, bloeddoorlopen en ondersteund door donkere wallen van slaapgebrek en zorgen, vlogen open en zochten haar gezicht. De fakkels waren gedoofd: er brandden echter nog wat kaarsen, zodat hij haar trekken kon onderscheiden. Het eerste wat hem opviel was hoe wonderlijk het vuur in haar ogen weerkaatste. Ze glommen als gepolijst ijs, smeltend in de hitte van vlammen. Ook haar praten maakte hem ongerust. Hij had het vaker meegemaakt en het klonk en zag hem in de oren en ogen als wondkoorst. Zacht haalde hij het verband rond haar borst weg en zag dat de huid rondom de wond blauw was begonnen te kleuren.
Zijn hart klopte in zijn keel, zo hevig dat hij het gevoel kreeg te stikken. Dit alles was geen goed teken. Tranen schoten in zijn ogen, want hij was nu echt bang haar te gaan verliezen. Hij knipperde ze echter verwoed weg, ververste haar verband en ging naast haar liggen, haar uiterst voorzichtig in zijn armen nemend. 'We hebben nog de hele nacht voor ons om te slapen,' fluisterde hij in haar oor. Hij herkende zijn stem haast niet: verstikt en schor. 'Slaap, mijn duifje. Ik ben bij je, ik zal over je waken. Probeer te rusten...'

Natuurlijk, om het enigszins anno 1268 of wat dan ook te houden, laten we Myra uiteraard niet ongedeerd blijven - anders zijn was of de baardige ondervrager homo of anders zeer onrealistisch. Maar we hebben ook goed nieuws: de vlezige man wilde haar uiteraard voor zichzelf houden, zodat Myra een onderonsje met een bewaker kon sluiten door een uurtje met hem te zijn. In ruil daarvoor zou hij voor een kraai regelen. Daarnaast schreef hij ook een recept erbij, aangezien Myra geen letter kon lezen, laat staan schrijven. Zorgvuldig gaf ze de uitleg, waarna de kraai wegklapperde met aan zijn poten een klein buideltje en een rolletje perkament.
Doodop (het moest al zo'n uur of twee, drie in de nacht wezen) was Myra daarna naar de cel teruggebracht. Meerdere emoties vochten bij haar om voorrang: ze had haar lichaam moeten delen met iemand waarvan ze uiteraard niet hield en nooit zou ze het genot voelen wat Michael in haar gewakkerd had - maar die actie zou Evesa kunnen redden. Als het tenminste niet te laat was... Ze hoopte maar dat de kraai zijn weg naar het kasteel kon vinden. Ze wist niet eens hoe ver Dennister hier vandaan was.
In het schemerachtige licht van de maan zag ze dat Michael bewegingloos op de grond lag. Geschrokken en bang dat hij gedood was, knielde ze bij hem neer, maar zag tot haar opluchting dat hij nog ademhaalde. Opgedroogd bloed plakte aan zijn haar bij zijn linkerslaap, maar verder kon ze geen letsel vinden. Waarschijnlijk een lichte hersenschudding, maar dat was dan ook alles.
Haar eerste bezigheden waren de kruiden uitspreiden die ze nog overhad. Ze kauwde op enkele bladeren, zoals ze al jaren had gedaan; hoefblad, boerenwormkruid, Absint alsem. Ze prees zichzelf gelukkig deze planten nog te bezitten, want ze gingen conceptie en daarom ook zwangerschap tegen.
Al deed het overal en nergens pijn en zweefde ze op de rand van een zenuwinzinking, haar tweede zorg was Michael's hoofdwond schoonmaken met een reep van haar omslagdoek en een weinig uit het kruikje water. Ze depte zijn voorhoofd, smeerde met zachte vingers gemalen moerasspirea op de wond en op zijn lippen. Zijn hoofd had ze zachtjes in haar schoot gelegd terwijl ze bij hem waakte en geruisloos huilde.

Gabriël sprak me rustig toe terwijl zijn lichaam zich zacht naast dat van mij vestigde. het verband rond mijn borst werd weggehaald en ik kneep even mijn ogen dicht en mijn handen tot vuisten. 'Is het... Oké?' Meer dan een geluidje kreeg ik echter niet als antwoord van Gabriël. Zacht voelde ik hoe zijn handen me weer inpakten en hoe hij vervolgens dicht bij me kwam liggen. Zacht gleden mijn ene hand omhoog tot ik hem niet meer verder kon doen van de pijn. Stilletjes liet ik hem op zijn borstkas liggen. 'Ik houd van je,' fluisterde ik heel schor hem toe. 'Echt...'
Na deze woorden zakte ik gelukkig weer in slaap.

Toen ik mijn ogen opende, zag ik het hoofd van Myra boven me zweven. Ze was bij me. Een zwakke glimlach krulde mijn lippen waarna ik mijn hand optilde en even aan mijn hoofd voelde. 'Hmmj, ze hebben me goed geraakt,' mompelde ik zacht . 'Sorry... Ik wilde gewoon niet dat hij je slechte dingen zou aandoen.'
Ik liet mijn hand weer zakken en ging wat lekkerder liggen. Ik kon wel overeind komen, maar lag te lekker in haar schoot. 'Gelukkig ben je nu gewoon bij mij. Misschien heeft het zin gehad.' Ik had echt geen idee hoelang ik weg was geweest. Naar mijn gevoel maximaal vijf minuutjes, net lang genoeg om me hier te krijgen, samen met haar.
Ik bekeek haar gezicht in de duisternis en zag nu pas hoe haar wangen glimden. 'Huh?' Ik kwam nu toch overeind, wat een nare pijn in mijn hoofd veroorzaakte. 'liefje, waarom huil je?'

Ze dwong zichzelf tot een glimlach en duwde Michael zachtjes terug met een sussend geluidje. 'Stil, niet teveel bewegen, lieverd. Ik was gewoon wat bang en bezorgd. Je bent denk ik wel tien minuten buiten westen geweest,' loog ze met droge ogen voor omdat ze wist dat de leugen vanzelf wel gestalte zou krijgen. Ze wilde hem er niet mee opzadelen. Waarschijnlijk zou hij boos worden. Op haar of op hun bewakers: in dat geval zou hij zijn eigen noodlot tekenen. Ze moesten vooral hun hoofd er proberen bij te houden.
'Laten we proberen te slapen,' opperde ze terwijl ze haar wangen droogveegde. Even kneep ze zich zo hard, maar onopvallend, in haar wang dat de pijn haar kalmeerde. Ze moest alleen maar kalm worden, omwille van hen beiden...
Ze schikte zich zo goed en zo kwaad als het ging op de harde grond en legde zacht zijn hoofd op haar borst zodat zijn wond niet op de harde grond zou komen te liggen. Haar ogen kneep ze stijf dicht. Ze had het gevoel er geen woord meer te kunnen uitbrengen.

Toe, had hij willen zeggen. Toe, zeg dat nou niet, niet om die manier. Het klonk als een afscheid.
Niet bij machte te spreken verborg hij zijn gezicht in haar hals en trok voorzichtig de dekens over hen beiden heen. Hij bleef haar vasthouden, uiterst voorzichtig maar stevig. Hij wilde haar niet kwijtraken. Hij wilde haar niet verliezen. Maar hij ging haar verliezen. Hij merkte het op de manier waarop ze sprak, zich gedroeg, eruitzag, hoe de wond oogde. Hij ging haar echt verliezen als hij geen medicijnen voor haar had. En hij kon er niks tegen doen, helemaal niets.
Zijn kaak gleed langs haar hals. Zijn lippen vonden haar huid, koud als sneeuw, en langzaam kuste hij haar hals, haar schouder. Enkele uren tevoren hadden ze elkaar nog geplaagd over prikkelende baarden. De keer dat ze wegreden, verliefd als jeugdige pubers, naar het hutje ergens ver in het woud waar niemand hen kon vinden, de vogels en de wegspringende herten voor de hoeven van Rover: het prikkelende genot dat ze ervoeren, de tedere verlegenheid waarmee ze zich vol vertrouwen in zijn armen had gevleid. De tijd die vele tientallen jaren scheen te duren toen ze weg was, verdwenen. De wonderlijke vreugde toen ze er weer bleek te zijn. Ver daarvoor nog, hun ontmoeting. De keer dat Myra haar verkrachting had verijdeld en hij het blinde meisje later in de stromende regen naar de veiligheid kon brengen: de keren dat ze hadden gedold en gelachen, gespeeld als jonge kinderen, ontdaan van alle gevoelens van intriges, bedrog, wanhoop, verdriet...
Ze zouden voorbij zijn. Ze zou niet meer lachen. Haar gezichtje, vertrokken door die afschuwelijke pijn, stak hem als een pijn in zijn borst. Zijn ogen waren stijf dichtgeknepen. Vaag waren tranen op zijn ogen te zien, nauwelijks zichtbaar in het flakkerende licht van de kaarsen. Hij wilde haar niet zo zien lijden. Hij wilde haar niet verliezen.

Ik keek bezorgd omhoog naar het gezicht van Myra en stak even mijn hand op om de tranen van haar wangen af te vegen. 'Oh, maar zo erg is het niet,' zei ik snel. Goed, ik had hoofdpijn, maar dat ging ook wel weer over. 'niet huilen gekkie.' Ik glimlachte liefdevol naar haar.
We maakten ons klaar voor de nacht en ik draaide voorzichtig op mijn buik, met mijn hoofd nog op haar borst. Voorzichtig legde ik mijn armen om haar middel heen en ik sloot mijn ogen. 'Slaap lekker liefste, ik ben bij je,' zei ik haar op een rustige, tedere toon. 'Als iemand aan jou wil komen, zullen ze eerst langs mij moeten komen.' Ik tilde mijn hoofd op en kuste even haar kin en daarna een stukje van haar borst die boven de jurk uit stak. Vervolgens legde ik mijn hoofd weer neer en sloot ik mijn ogen. DE slaap kwam niet veel later inzetten.

De nacht was onrustig, maar dat zonder dat ik wakker lag. Toen ik de volgende ochtend dan ook pas wakker werd, was ik aardig uitgerust, maar de pijn was ondragelijk.
Toen ik langzaam mijn ogen opende, voelde ik hoe Gabriël naast me lag en zijn hoofd diep weg had gestopt tussen mijn hals en mijn borsten. Dat was echter niet het enige wat ik voelde. Verbaasd voelde ik hoe een diertje over me heen liep. Of eigenlijk, hoe een beest hupte van mijn benen omhoog. Verbaasd bleef ik liggen voelen. Wat was dat?
Ik wilde mijn hand optillen om het beest te kunnen voelen, maar zodra ik mijn hand ook maar een klein stukje optilde, greep de pijn me. Ik opende mijn mond, om een geluidsloze kreun te uiten. De tranen begonnen al snel weer over mijn wangen te lopen en heel zacht wist ik te fluisteren. 'Gab.. Gab alsjeblieft... Er zit een beest.'

Vreemd genoeg kon Gabriël wel schateren van de lach toen hij wakker werd, zo'n geluksgevoel doorstroomde hem. Evesa leefde nog. Ze was niet overleden de uren dat ze sliepen.
Al werd hij enigszins wakker met dat onaangename gevoel helemaal bovenaan zijn ruggegraat, dat soms wel eens wordt aangeduid met de haren die overeind gaan staan. Blijkbaar zat er een beest, vast een rat: slaapdronken hees hij zich overeind; het was nog schemerig en hij zag nog niet zo veel. Zijn lippen vormden zich voor een: 'Kssstt!'
'Kraa,' zei de kraai, zodat Gabriël een stuip kreeg en een spontane snoekduik naar de arme vogel deed. Hoe het beest hier binnengekomen was, uitgerekend net binnen zijn kamer wist hij niet, maar het kon hem ook helemaal niks schelen. De vogel, tam als hij was, had hij al snel overompeld met zijn woeste uitval, zodat hij als een razende het stukje papier om de poot wegwikkelde. Hij stond uit het bed op en beende naar het raam. Bij het weinige licht van de opkomende zon kon hij de letters ontcijferen.
Hoe hij de vorige keer wel kon huilen bij de boodschap die hij had gekregen, bij deze kon hij ook wel huilen - van geluk.
Kruiden waren niet volslagen onbekend voor hem. Hij kende de basisplanten en wist hoe hij de simpelste drankjes kon maken - immers een vereiste voor verkennende soldaten, scouts of gewone ridders en zo had Gabriël het ook geleerd. Hij ging dus gelijk aan de slag met de kruiden en zorgde ervoor van elk een klein stukje af te snijden, zodat hij wist welke kruiden het precies waren.
Binnen een kleine tien minuten had hij een papje klaar dat er ongeveer net zo uit had gezien als degene die Myra had gemaakt. Hij ging naast Evesa op het bed zitten. Een kus werd op haar voorhoofd gedrukt. 'Hier, liefste, drink dit op: de ingrediënten zijn de kruiden van Myra, bezorgd door een raaf. Het zal je helpen.'

Alles was grijs. De miste silhouetten van buitenaf door de tralies, de muren van het vertrek, de aangestampte vloer, haar kleding, stoffig als de ziekte. Ze voelde zich ontzettend vies maar dat kwam niet alleen door het vuil. Alles was grijs en koud. Begerig en ongeduldig om hen weer op de proef te stellen.
Nu zat ze in kleermakerszit, met Michael's hoofd in haar schoot. Hij sliep nog steeds. Myra had een geïmproviseerd verband van een reep omslagdoek om zijn hoofdwond gewikkeld met verse kruiden. Met haar rug tegen de muur zat ze met gesloten ogen te genieten van de weinige zonnestralen van de opkomende zon die door de tralies naar binnen vielen. Haar krullen waren slordig en pluizig: donkere wallen onder de ogen, haar lippen droog en gebarsten door watergebrek, haar gezicht was bedekt onder een laag vuil waar tranen sporen als beekjes in hadden getrokken, zodat ze enige vergelijking vertoonde met een dronken clown.
Ze streek met haar hand door Michael's bos haar. Wat voelde ze nu eigenlijk? Wanhoop, angst voor wat er deze nieuwe dag kon gaan gebeuren? Ze wreef met haar knokkels de ogen uit en trachtte het vuil van haar wangen te vegen. Als ze iets voelde dan was het haat.

'Gab...' Gelukkig hij bewoog en ving het dier. Aan het geklapwiek dat het dier teweegbracht en het luide schreeuwen, herkende ik er een kraai in. Dat betekende post toch?
Gabriël zei enige tijd niet zoveel, maar ik hoorde hem bezig met van alles en nog wat. Ik besloot niets te zeggen en niet te bewegen, maar dat was lastig. Mijn blaas zat vol en naast mijn borst deed ook mijn rug zeer. Ik wist van mezelf dat ik een wilde slaper was. Ik draaide van links, naar rechts en weer terug. Van buik naar rug en weer om. Nu, de hele nacht stil liggen, was zo anders en het voelde dan ook erg vervelend voor mijn lichaam.
Ik wilde net mijn mond openen om Gabriël te vertellen dat ik toch echt naar de wc moest, toen hij naast me kwam zitten. Ik voelde hoe hij me voorzichtig optilde en een bakje aan mijn lippen zetten. De stank kwam me bekend voor en gulzig begon ik te drinken van de substantie. Ik sloot mijn ogen en dronk het hele kommetje leeg.
Even bleef ik in stilte liggen. 'Waar is Myra dan?' vroeg ik nu zacht. 'Waarom komt ze niet gewoon zelf de spullen brengen Gabriël?'

Smakkend van de droogte, opende ik op een gegeven moment mijn ogen. Suffig keek ik in de duisternis om me heen, waarna ik langzaam overeind kwam.
Een korte steek in mijn hoofd was het gevolg en snel legde ik mijn hand op de plek.
Mijn blik ging - natuurlijk - al snel naar de schim die dicht bij me zat en die werd verheldert door het kleine beetje licht. 'Hé, lekker geslapen?' vroeg ik en ik haald emijn hand van mijn hoofd af om even haar wang te kunnen strelen. 'Nouja, lekker... Heb je geslapen?' Zacht tastte ik met mijn andere hand naar haar hand toe. Toen ik deze gevonden had, tilde ik hem op en ik gaf er even een kus op. 'Je had gelijk, het komt wel goed... We gaan het hier uitredden.'

De illusie van het vernisje 'veiligheid' was wel weg. Het was de harde realiteit, een hard feit, slecht voor de spijsvertering. Ze was alleen. Ze was altijd alleen geweest, ze zou altijd wel alleen blijven, ze zou alleen moeten leven en alleen moeten sterven. Het was haar noodlot, zoals het het noodlot van ieder mens was. Michael kon er niet voor haar zijn. Sterker nog: door haar eigen gedoe dat ze met al het geweld kruiden moest halen in oorlogstijd op vijandelijk gebied bracht hem ertoe dat hij nu in deze godvergeten kamer zat. Hij had er niet voor haar kunnen zijn toen ze verkracht werd, tweemaal toe, al was de tweede keer haar eigen schuld geweest om Evesa kruiden te bezorgen. Maar ze zou er ook niet voor hem kunnen zijn.
'Ze zullen je martelen,' ademde ze haast zonder verdere begroeting of inleiding. Plotseling opende ze zich de ogen. Krampachtig als een dier greep ze zijn linnen shirt vast. Haar ogen stonden angstig als een dier, de pupillen verwijd.  'Ze zullen je martelen. De schoen, pijnbank, water, hoepel of een band om het hoofd: afgehakte vingers, villen, klieven, branden. Ze zullen je niet sparen, net zolang tot je iets verteld hebt. Al weet je niks, je zult krankzinnig worden van de pijn. Je zult wel spreken, al zijn het nonsens.'
Ze liet hem los, haar ademhaling reutelend door ademnood en gebrek aan water. Paniek begon haar te overmeesteren toen ze voetstappen hoorde, gerinkel van sleutels, grendels die weggeschoven worden. Haastig fluisterde ze hem toe, terwijl ze hem een paarse bloem in de hand stopte: 'Ik heb nachtschade, het zal helpen. Kauw alleen niet teveel, anders zal het dodelijk wezen. Het zal de pijn verdoven.' Toen knapte ze terwijl de tranen ongewild weer opkwamen: 'Michael, ik wil dit niet, ik ben bang, ik wil niet dat je weggaat. Ik wil niet dat ze jou iets aan gaan doen.'

Het gevoel toen hij zag dat Evesa het hele kommetje leegdronk laat zich beter indenken dan beschrijven. Hij pakte het kommetje zachtjes uit haar handen en zette die op tafel terwijl hij een blik wierp op de tafel. De kraai pikte wat in het tafelblad: het buideltje lag open ernaast. Kruiden genoeg voor misschien één, twee porties medicijnen. Zou het genoeg wezen? Zou iemand aan de kruiden kunnen komen?
Hij voelde een diepe steek van wroeging bij zich opkomen bij haar vraag, en nog meer bij zijn antwoord. 'Ze... ik vrees dat zij en Michael gevangen zijn genomen. Hoe en wat weet ik niet...'
Hij boog zich voorover en drukte een kus op haar voorhoofd, streek over haar wang met zijn hand. 'Maar maak je daarover geen zorgen, liefje. Over ongeveer anderhalf uur zal er een tegenaanval vanaf onze kant komen. Hopelijk kunnen we hen dan ook bevrijden, waar ze ook zijn. Voor jou geldt nu dat je moet rusten. Je moet weer op krachten komen.'

Even was ik stil, toen begon ik, ondanks de woorden van Gabriël te snikken. Hij bedoelde het goed, maar zijn woorden maakten het toch niet beter. Myra was gevangen en dat was vanwege mij! Snel, maar voorzichtig draaide ik mijn hoofd weg en met grote voorzichtigheid bracht ik vervolgens mijn hand naar mijn gezicht. De tranen streek ik weg, maar dat was natuurlijk onbegonnen werk. DE grote waterlanders bleven - alweer - komen.
'Maar dat kan ze niet aan,' fluisterde ik zacht en ietwat schor. In mijn ogen was Myra misschien wat wild, wat opstandig en soms dominant, maar daar stond tegenover dat ze zo lief en teder was tegen mij en tegen Michael. Ze had me beschermd zonder me te kennen. Ze was een geweldige meid en een gevangenis of wat dan ook, was geen plek voor een vrouw.
'Je moet haar helpen,' fluisterde ik en ik draaide mijn hoofd weer naar hem toe. 'Michael is niet eens een echte schildknaap!'

De uitbarsting van Myra verbaasde me om heel eerlijk te zijn. Ze was al die tijd zo sterk geweest, dat ik dit niet van haar verwachtte, ook al was het volkomen begrijpelijk. 'He...' Ik streek zacht met mijn hand over haar achterhoofd heen. 'Niet huilen, ik red me wel. Wat ze ook doen ja?' Ik tilde haar kin nu op en kuste haar lippen even kort.
TOen keek ik om naar de deur, vanwaar de voetstappen kwamen. Myra drukte me kruiden in mijn handen die ik veilig opborg. Toen pakte ik mijn (hysterische) Myra weer in mijn armen. 'Rustig...' fluisterde ik en ik kuste haar zachte haren. 'Laat je niet gek maken ja?' Vol verbazing luisterde ik naar mijn eigen stem. Ik was zo bang, zo bang wat ze met me gingen doen. Maar Myra liet me zo reageren. Ik wist dat ik sterk moest zijn om haar niet gek te laten worden. 'Houd je gedeisd,' fluisterde ik en ik stond nu op. Voordat de deur open ging, stond ik er al voor.

Myra voelde een rilling van angst die nauw verwant was aan een paniek. Een ijskoude hand scheen zich om haar hart te leggen terwijl ze Michael nakeek. Ze had ongelijk gehad met haar gedachtes. Hij was zoveel sterker dan zij ooit kon zijn. Hoe hij daar stond, geen spier verrekend, om met een ijzige kalmte naar zijn eigen ondergang te lopen. Hoe kon hij dat doen?
Michael werd de cel uit geleid: de deur viel weer dicht, gerinkel van sleutels en weer die verrekte dichtschuivende grendels. Ze zat op de grond met een bonzend hart naar de deur te staren. Ze was misselijk en stak twee vingers in haar keel om te kunnen overgeven, maar het lukte haar niet.
Toen barstten opeens de snikken los, de heftige uithalen alsof ze een klein meisje van vijf jaar was. Haar schouders schokten. Ze kon het niet helpen. Alle heftige emoties vonden nu eindelijk uitgang. Zo lag ze daar, een klein hoopje mens. 'O, Michael,' fluisterde ze, 'Mich, vergeef me alsjeblieft...'
Eindelijk was het voorbij, al bleef ze nog wat nasnikken en trilde ze ongecontroleerd alsof ze koorts had. Met langzame stappen wankelde ze naar het kleine venster. Haar handen sloten zich om de spijlen terwijl ze haar wang ertegenaandrukte. De wind bracht haar enigszins tot bedaren, al stond ze nog te trillen als een riet. Michael, haar Michael, haar dappere, veilige, onverschrokken, groenogige held... Ze zwoor als ze hem ook maar één vinger zouden krenken, ze niet zou rusten tot ze al die godvergeten rotzakken allemaal onder de groene zoden had gekregen...

Gabriël gromde, een diep geluidje van ergens achter in zijn keel. 'Ik kan er weinig aan doen, Evesa,' mompelde hij, terwijl hij uit het venster staarde. 'Met al mijn macht, ik kan er weinig aan doen. Als verteld, er komt een tegenaanval van onze legers die tevens de hoofdwegen trachten te heroveren. Het is te hopen dat ze ook de gebouwen veroveren in de omgeving. Ergens moeten Michael en Myra zitten.' Hij schraapte de keel. 'Ik zal ook bij de aanval aanwezig zijn. Ik moet wel. Als mijn mannen weer in de vuile, eindeloze hel moeten terechtkomen moet ik degene zijn die ze erdoor sleept, die ze eruit haalt. Daar ben ik voor geschapen, als koning zijnde. Dat moet ik doen.'
Hij keerde zich om. Hij voelde zich ouder dan ooit. Diepe voren liepen langs zijn mondhoeken en in zijn ogen stond angst te lezen, zorg. Maar hij moest verdergaan, voor Myra, voor Michael, vooral voor Evesa, voor het hele koninkrijk, voor alle mensen.
Hij keerde zich om, keek even naar Evesa en zuchtte. Voorzichtig kwam hij bij haar liggen en nam haar in zijn armen, zacht haar toefluisterend en kussen in haar hals drukkend. Hij wilde bij haar blijven, zolang hij de tijd nog had. Hij wilde haar niet zo overstuur verlaten.

Zodra de deur dicht was gevallen, voelde ik de angst me om het hart slaan. Met myra erbij voelde ik me sterk, nouja k deed me sterk voor. Ik wilde gewoon niet dat zij nog banger werd. Maar nu, zonder haar, stond ik te trillen op mijn benen.
Wat de man met me allemaal had gedaan, was vreselijk en ik wilde het er niet over hebben. Ik kon het me zelfs allemaal al niet meer herinneren toen twee mannen me aan mijn armen omhoog hielden en me terug brachten naar de cel. Gevoelsloos, gooiden de mannen me de cel weer binnen en ze sloten de deur zonder nog enig verder omkijken.
Met mijn gezicht naar beneden belandde ik op de vloer. OP zijn rug zaten strepen van de de zweep die er had tegenaan was gekomen. Het warme bloed voelde ik dan ook naar beneden glijden, mijnbroek in. Mijn linkerarm leek bovendien anders. Iets in me zei dat het best gebroken kon zijn. Verder zat ik onder de plekken die nu al blauw werden.
De nachtschade had ik helemaal op en de pijn was dan nog niet toegeslagen waardoor ik ook niets had verteld. Voor hoeveel keren zou Myra dat kruid hebben? Hoe vaak zou ik dit nog aankunnen?
Ik drukte mezelf moeizaam overeind en probeerde mijn blik te focussen. 'Myra?'

Ik wilde niet meer luisteren naar wat hij zei, want het was toch allemaal maar negatief. Ik haatte de oorlog en ik vond het om heel eerlijk te zijn ook niet leuk dat hij zo'n hoge pief was. Ik wilde in alle vrijheid met hem kunnen zijn en met hem kunnen leven.
Ik drukte mijn rechterhand tegen mijn oor aan - mijn linkerarm durfde ik niet te bewegen vanwege de wond. 'Stop,' piepte ik helemaal over mijn toeren heen. 'Stop alsjeblieft. Je moet bij mij blijven.' Ik liet mijn hand weer zakken en legde mijn wang tegen zijn haren aan. 'Alsjeblieft... Ik wil gewoon jullie allemaal veilig bij me.'

'Evesa, schat,' fluisterde Gabriël. Hij nam langzaam maar vastbesloten haar handen in de zijne. 'Ik móet gaan. Ik ben nu de koning van Dennister. Ik heb geen andere keuze.'
Hij voelde pijn, alsof ze hem een keiharde klap midden in zijn gezicht had gegeven. Haar angst had hem diep getroffen, met vrees vervuld.
'Alsjeblieft,' voegde ze hem toe, haar knappe gezichtje nat van tranen. 'Ik wil gewoon jullie allemaal veilig bij me.'
Hij sloeg zijn armen om haar heen en hield haar vast alsof ze haar nooit meer zou loslaten. En ze huilde maar, huilde maar... 'O, Evesa,' mompelde hij. 'Ik kan het niet helpen, ik moet gaan.'
Nog even hield hij haar vast, toen liet hij haar los en stond van het bed op. 'Ik zal zo snel mogelijk bij je terug zijn, dat beloof ik je.' Met een gepijnigde blik staarde hij naar het venster naar buiten. De lucht begon lichter te kleuren, regen druilde neer: hij moest zich nog haasten. Hij wilde het niet. Het was geen lafheid om zich opnieuw in de strijd te moeten storten, maar hij wilde het niet omdat hij Evesa moest achterlaten, vervuld met angst, vrees, pijn, lijden...

Elke man liet zich leiden door zijn geslachtsdelen, al beweerden ze bij hoog en laag dat ze fijnzinnige gevoelens koesterden. Dus wanneer de bewaker een kruikje water en een homp brood kwam brengen (dezelfde bewaker al degene die de raaf had gestuurd), kwam hij gelijk even langs voor haar lichaam. Myra verzette zich niet - ze kon toch niks beginnen tegen de veel sterkere man, en daarnaast was al haar wilskracht haar ontnomen door het feit dat Michael nu zo'n marteling moest ondergaan - maar smeekte hem wel om nog een raaf te sturen met hetzelfde recept en dezelfde kruiden. De man beloofde het te doen, maar Myra voorvoelde dat hij loog, want zij had geen poot om op te staan: hij zou zich niet in gevaar laten brengen door haar een gunst te bewijzen.
Zodra hij weer weg was was ze weer alleen in de koude, grijze cel. De regen woei door de wind naar binnen en huiverend begon ze weer op wat kruiden te kauwen. Hoefblad, boerenwormkruid, Absint alsem. Ze hoopte maar dat ze het zou uitzingen gedurende de gevangenschap, want ze had niet de illusie dat ze het woud in kon trekken op zoek naar nieuwe planten.
Zo zat ze daar, een week, een dag, een uur of misschien zelfs enkele minuten, ze wist het niet, zo onrustig en ongerust over het lot van haar vriend dat ze er misselijk van was. En toen was daar eindelijk het geluid waar ze met angst en beven op had gewacht: voetstappen. Gerinkel van sleutels: grendels die werden weggeschoven, de deur die krakend openging.
Ze zag schimmen in de striemende regen: iemand duwde een lijk naar binnen. Het plofte neer op de grond voordat Myra zich had kunnen verroeren. En terwijl de bewakers weer weggingen en de deur vergrendelden, herkreeg ze eindelijk gevoel over haar verdoofde ledematen en knielde met een dierlijk kreetje bij het lijk neer: 'Michael!'
Zijn linnen shirt hing in flarden langs zijn natte bovenlichaam heen waar diepe voren bloed zich vermengden als waterverf met zweet en regen. De wonden, toegebracht door de zweep, liepen als stiknaden van een lappenpop over zijn brede rug heen, kris-kras, sommigen zo diep dat zelfs het spierweefsel zichtbaar was. Zijn linkerarm stond in een rare hoek. Sneeën en plekken die alle kleuren van de regenboog vertoonden werden zichtbaar; op zijn gezicht, hals, borst, rug, armen: overal.
Als verdoofd gleden haar ogen over alle wonden. Ze voelde zich lamgeslagen, niet bij machte iets te doen. Michael was dood. Hij was gemarteld: hij was gestorven. Haar ogen gleden van elke afschuwelijke verminking naar de andere.
Met handen die zo trilden dat ze er nauwelijks kracht uit kon halen draaide ze hem voorzichtig op de rug, zodat ze zijn gezicht kon zien. Tot haar grote verbazing en vreugde zag ze nu dat hij echter nog ademhaalde. Op hetzelfde moment knipperde hij met de ogen en probeerde zich overeind te drukken, terwijl haar naam, schor en gebroken, van zijn lippen kwam. Zacht, haar zicht verblind door de tranen, drukte ze hem zachtjes in liggende positie terug. Ze boog zich over hem heen zodat haar haren voor haar gezicht neervielen als een gordijn, en kuste zijn lippen. 'Geen zorgen,' fluisterde ze hees. 'Geen zorgen Michael, ik ben bij je, alles komt goed.'
Ze liet hem drinken en verbond ondertussen zijn wonden zo goed en zo kwaad als het ging met repen van haar onderjurk en smeerde wondkoortsvermijdende kruiden op de diepste sneeën. Zijn linkerarm werd gespalkt door een stuk stukgeslagen dienblad waar het brood en het kruikje water ophad gestaan. Haar handelingen waren angstvallig nauwgezet terwijl de tranen over haar wangen liepen. Maar hij leefde nog. Goddank, dacht ze, hij leefde nog.

Het was niet dat ik niet begreep dat hij weg moest. Hij was immers koning en aan zijn volk en leger verantwoording verschuldigd. Toch wilde ik het niet. Ik had nu gemerkt hoe verschrikkelijk de oorlog was en Gabriël was nog de enige ongeschonden. Ik hield zijn shirt strak vast met mijn goede arm. 'Je mag niet,' fluisterde ik hem bijna onverstaanbaar toe.
Zacht begon zijn hand mijn vingers los te peuteren van het shirt. 'Ik zal zo snel mogelijk bij je terug zijn, dat beloof ik je.' Ook al wilde ik het niet, ik liet zijn shirt los, maar de tranen bleven lopen.
Het was alsof hij twijfelde, of hij toch bij mij wilde blijven toen hij wegliep. Maar uiteindelijk ging de deur open en dicht en bleef ik alleen achter in de kamer.
'Mijn God, alstublieft,' bad ik hardop. 'Laat dit toch geen voorgevoel zijn. Breng Gabriël terug en Myra en Michael ook. Heer toe...' Ik wist niet dat het kon, maar nog harder dan net begon ik te huilen waardoor mijn ademhaling hortend en stotend ging en mijn borstkas, met de wond, ongecontroleerd op en neer ging. DE pijn kwam in steken terug en uiteindelijk bleef ik doodstil in mijn bed liggen, mijn adem ingehouden. Ik moest wachten... Wachten tot de pijn overging, maar vooral totdat mijn Gabriël terug kwam.

De wereld draaide om me heen en ik bemerkte dat ik op mijn rug terecht was gekomen. Een bruinharig, prachtig meisje verscheen boven me en kuste me even teder, maar gretig. Je kon de ontlading bij haar bijna proeven.
Een zwak glimlachje gleed over mijn lippen. 'Ik ben een harde noot om te kraken.' De glimlach verdween echter al snel weer door de pijn die overal en nergens in mijn lichaam zat, vooral in mijn rug.
Myra was liefdevol, maar praktisch. Met zorgvuldigheid begon ze mijn wonden te verbinden en ze smeerde verscheidene kruiden overal en nergens. Ik vond het prima, als het de nare randjes van mijn wonden afhaalde, dan was het allemaal prima.
Terwijl ze bezig was, keek ik naar haar. Ze was mooi, beeldschoon, maar haar gezicht stond hard. Naast blijdschap omdat ik bleek te leven en concentratie omdat ze me verbond, zag ik nog iets anders in haar gezicht. Ik kon alleen de vinger er niet op leggen wat ik precies zag.
Heel zacht tilde ik mijn goede arm op en ik streelde een plukje haar uit haar gezicht. 'Ze hebben toch niets gedaan hè? Toen ik weg was.'

Toen hij eenmaal buiten het vertrek stond, twijfelde hij of hij nog naar binnen zou gaan en wate met haar zou praten. Maar nee, dat zou niet goed zijn. Hij wiste zijn tranen weg met zijn mouw, rechtte zijn rug en ijlde naar de wapenkamer.
Geholpen door een schilddrager van een andere ridder (aangezien Michael god-mocht-weten waar was) zat hij uiteindelijk in blinkend harnas op zijn paar Rover, ook uitgerust met maliën. Het banier met het teken van het koninklijk huis wapperde boven zijn hoofd: achter hem schaarden anderen honderden ridders, voetsoldaten, boogschutters (zowel te paard als te voet), lansdragers en pages. Woest sprak hij ze toe in een korte toespraak die hun harten opzweepte als vuur. Allen hadden minstens een dierbare verloren in de oorlog en koesterden een wraak tegen hun vijanden die zelfs Gabriël beangstigde toen hij het in hun ogen las. Maar die vrees was van korte duur: zijn drift en woede, zijn honger naar wraak was minstens zo woest als die van zijn soldaten. Hij wilde Evesa wreken, Michael, Myra, alle andere slachtoffers.
De torenklokken sloegen zes uur toen de stad trilde onder het hoefgetrappel van honderden paarden en de poort uitgaloppeerden, regelrecht naar de onvoorzichtige vijanden. Ja, het zou een dag worden dat schilden werden doorkliefd, dat tientallen banieren wapperden boven de hoofden, dat het bloed vloeide als water en dat sneuvelen alom boven vluchten werd gesteld...

Eigenlijk moest ze de wonden reinigen met steriele kompressen en ontsmetten met adderwortel, maar vele kruiden had ze niet tot haar beschikking. Ze hechtte de ergste wonden met een haar van zijn eigen hoofd, zodat het niet zou kunnen infecteren. Om het uur de polsdruk controleren, hield ze zichzelf voor. Het gevaar zou voor hem nog lang niet geweken zijn. Er kon altijd nog koudvuur bij komen, en dan kon ze hem zelfs met alle kruiden van de wereld niet meer redden. Eigenlijk had ze ook nog duizendblad moeten hebben. Had hij de gehele nachtschade gegeten? God, ze hoopte van niet: dan was het gevaar sowieso nog niet geweken. De vergiftigingssymptomen zouden namelijk pas optreden na zes tot twaalf uur na de inname, volgend door harsstilstand en stoppen van de ademha...
Ze schrok op uit haar gedachten toen ze zijn hand voelde tegen haar wang, toen hij een lok haar achter haar oren streek. Haar vraag verwarde haar. Ze kon alleen maar met haar hoofd schudde terwijl ze de laatste hand aan het verband legde. Ze kon er geen woord uitkrijgen. Haar ogen haakte ze in de zijne. De pupillen stonden verwijd: waarschijnlijk door de nachtschade, door de pijn, de verdoving, of de shock, of misschien wel een mengeling van alles. Het groene was nagenoeg omgeven door een grijs waas. Haar hart bonsde wild. Eindelijk kreeg ze er woorden uit. 'Nee,' kraakte ze, hees als een oude vrouw. 'Maar mijn hart is vervuld van woede jegens degenen die jou zo toegetakeld hebben. Ik vermoord ze allemaal als ik de kans krijg.'
Ze sloeg haar blik neer, toen weer op. Hoe zou hij moeten lijden onder zijn wonden als de nachtschade uitgewerkt was? Ze wilde er niet aan denken. Ze kon hem ook geen andere kruiden geven, omdat ze of bij elkaar giftige stoffen zouden veroorzaken, en een overdosis nachtschade was in elk geval dodelijk. Haar woorden waren dan ook: 'Probeer te rusten, probeer te slapen. Dan zul je straks geen pijn voelen.'

Alsof mijn vader het er om deed. Ik durfde net weer adem te halen toen de deur heel langzaam open ging. Een zware ademhaling en toen zijn snelle voetstappen naar mijn bed. 'Evesa?' Mijn vader nam plaats naast me en ik voelde zijn handen over mijn wangen strelen. 'Hé, heb je gehuild?' Heel zacht knikte ik. 'Gabriël is weer naar het veld...' Mijn vader maakte een begrijpend geluidje, maar hij leek afgeleid. Zijn handen streelden over mijn wangen en door mijn haren en even voelde k zijn hand op het verband.
'Je bent een sterke meid,' hoorde ik hem toen uiteindelijk zeggen. Ik fronste een beetje. 'Wat is er papa?' Geen antwoord, maar zijn sterke armen werden om me heen geslagen en zacht werd ik overeind getrokken. Ik legde mijn gezicht in zijn hals, half verstopt in zijn baard en sloot mijn ogen.
We zaten zo misschien wel een half uur, toen fluisterde ik zacht: 'Papa, mijn rug begint zeer te doen. En mag ik alsjeblieft wat eten?' Een lach klonk en zijn stem klonk opgewekt toen hij me antwoordde: 'Natuurlijk! Ik ga eten voor je halen.' HIj legde me weer neer en verliet de kamer.

Ik bekeek haar gezicht terwijl ze sprak en die leek niet overtuigend. Sprak ze wel de waarheid tegen me of was er iets gebeurd? Mijn ogen gleden even langs haar kleren en toen weer omhoog naar haar gezicht. 'Nee, antwoordde ze nu en vervolgde met een fel betoog tegen de dader van mijn wonden. Ik glimlachte zwakjes naar haar en legde mijn hand weer op mijn borst buik neer. 'Je mag van mij zulke dingen zeggen en denken, maar doe het niet hè?' zei ik enigszins schor. Dan zijn we beide nog verder van huis.' Haar hand kwam langs en snel pakte ik die en nam hem in de mijne. 'Goed, ik zal proberen te slapen, maar kom jij dan weer bij me liggen?' Ik tilde haar hand naar mijn lippen en kuste hem een keer.

Langzaam, bijna onmerkbaar, begonnen de weinige sterren, zichtbaar door het dichte wolkendek, te verbleken. De aarzelende stralen van een nieuwe dag schoten omhoog uit de oostelijke horizon en verspreidden een waterig licht door het scherm van regen. Er heerste een stilte, een gespannen zwijging, een onprettige stilte vol leven en gespannen verwachtingen, alsof alle levende wezens waakzaam wachten met ingehouden adem. Plotseling begon een lichtstraal met karmozijnrode tint de hemel roze te verven en tegelijkertijd, alsof het een signaal was, trilde de aarde.
In de meeste gevallen was de beste manier om verslagen te worden op de vijand af te stormen. Maar in dit geval was de vijand zo overrompeld dat ze haast een slapend kamp overvielen. Weinig ridderlijk, maar effectief.
Gebulder als golven die uiteenspatten op het strand: zo verscheurde de legermacht van Dennister het vijandelijke kamp. De vijand had verwacht dat ze eerst een waarschuwing zouden krijgen van een frontale aanval en ze waren volledig verrast. De getrainde ruiterij van de Feltner-leger werd uit elkaar geslagen voordat ze konden groeperen en de aanval op de kwetsbare vleugel van het vijandelijke leger begon in ernst. Wijd uitwaaierend naar het zuiden liet het legendarische regiment de zwaarden en lansen zakken en vormde een muur van twee rijen diep, die een charge uitvoerde in het midden van de verblufte vijand. Gabriël joeg zijn soldaten aan in een precisie-aanval die diep in de kwetsbare flank sneed en een gedeelte van de vijanden op de vlucht joeg. De vijand werd achteruitgedreven als vee en vielen om de zoveel passen bij tientallen neer, stervend of gewond.
De strijd was echter niet zo gemakkelijk beslist, want vanuit het noorden kwamen nu resterende ruiters van het Feltner-leger aangereden, zo'n tweehonderd in totaal, die de Dennisters in de rug aanvielen. Gabriël, vrezende voor een hernieuwde aanval op het kasteel zelf, stuurde een cohorte terug richting de maanpoort. Deze keer zou het kasteel standhouden. Hij zwoer bij zichzelf dat ze niet weer binnen zouden dringen. Ze zouden deze keer met hun lange klauwen van Evesa afblijven...

Myra moest glimlachen door haar tranen heen. Hij leefde nog. Het was het enige waar ze aan kon denken. Hij leefde nog. En hij moest blijven leven. Hij moest niet net als Evesa eronderdoor dreigen te gaan. Ze moest bij hem waken, voor hem zorgen. Hij moest blijven leven, dat moest...
Ze knikte en ging bij hem liggen, legde zacht zijn hoofd op haar borst, oppassend voor al zijn wonden. Ze sprak geen woord op zijn eerdere woorden, geen beloftes, geen eed. Ze wilde ze allemaal omleggen, wat Michael er ook van zou denken. Ze zou pas rusten als alle schoften die hem hadden aangeraakt ontzield naar de hemel lagen te staren...