Moonlight Sonata

Langzaam maar zeker legden de puzzelstukjes een puzzel die Charlotte niet durfde te geloven.  Haar ogen schoten over de blote stukken huid. Hoewel dat er niet veel waren, zag alle huid puntgaaf. Als dat twee weken geleden was gebeurd, dan had hij nog wonden moeten hebben. Hij had een gore lucht bij zich moeten dragen van oud, opgedroogd bloed. Niets van dat was waar. Overdag had hij hoofdpijn en 's avonds... Als de zon onder was...
Charlotte rechtte haar rug en keek schichtig een aantal keer om haar heen. Wist iemand van haar geheim? Probeerde iemand achter haar geheim te komen? Maar waarom ze dan deze jonge knul op haar af zouden sturen die er zo onzeker uitzag.
Ze boog zich weer naar hem toe, legde een hand op zijn voorhoofd ter afleiding, maar bracht tegelijkertijd haar neus dicht naar zijn hals toe. Dat kon niet. Een vampier in transitie? Dan was een leger de aller slechtste plek om te zijn.
Met ogen die straks in die van de jongen prikten, haar gezicht op fluisterafstand van die van hem, vroeg ze, elk woord duidelijk articulerend: 'Wat ruik je hier?'

Alessandro had geknikt op de woorden van de sergeant, al betwijfelde hij of de man het wel had gezien. Hijzelf was gek op muziek. Hoewel hij helaas nooit een muziekinstrument had leren spelen, kon hij aardig zingen en vond hij het heerlijk om te dansen. Zouden die tijden dat je dat ongestoord kon doen, ooit nog terug keren?
Alessandro keek nu op naar zijn meerdere en ging snel iets rechter zitten. 'Nee, sarge.' Hij knikte een keertje met een serieuze blik. 'Ik was aan de wandel en hoorde u spelen. Ik moest wel komen luisteren,' verklaarde hij zichzelf snel nader.
Waarom was het dat zijn hart klopte in zijn keel, terwijl hij niet eens loog? Het had zo'n goed idee geleken, een dubbelrol spelen, maar het bleek veel moeilijker dan gedacht.

Celie was alweer even afgedwaald in haar hoofd toen de verpleegster opeens heel dichtbij kwam en haar fluisterde wat ze rook. Celie knipperde verbaasd. Hoe kon ze ooit die geur omschrijven? Ze probeerde het maar, langzaam pratend, haar woorden formulerend terwijl ze nadacht. ‘Iets… iets wild en zoets. Het voelt oud, alsof ik het al heel lang moet kennen, maar dit is de eerste keer dat ik het nu zo prominent ruik. Het heeft ook iets metaalachtigs, diep in de aarde, en ruikt het tegelijkertijd zo vluchtig als de wilde rozen die in het bos groeien.’ Ze gebaarde geïrriteerd met haar hand. ‘Ruik jij het dan niet? En wat maakt het uit? Kan je iets aan dat zwakke getril van mij doen? Ik moet zo weer weg.’

Dale glimlachte nu even daadwerkelijk. Niet meer vol bitterheid, maar nu bitterzoet, gauw cynisch wordend. ‘Muziek verbindt. Tijdens de kerst heb ik met de Duitsers stille nacht gespeeld. En nu staan we elkaar weer naar het leven. De oorlog is vreemd, Alexandre.’
Hij borg zijn viool op in de te grote gitaarkist. Om te voorkomen dat het instrument nog verder zou beschadigen, bewaarde hij kleding ernaast, en wat bladmuziek. Even keek hij er in gedachten na. Wat een ander leven had hij gehad in Amerika. Een leven in teken van muziek. De vriendschappen die hij er had gehad, de studiefeesten en de dansfuiven, de slapeloze nachten gebogen over muziektheorieën. Hij herinnerde zich nog dat hij met zijn vriend Jack een avond te lang in de bar had gehangen en dat ze die dag erop examens deden (en om wakker te blijven stiekem cognac dronken door een rietje in een colaflesje in de borstzak van onze jasjes). Hij moest even denken aan Timmy en Beth, en sloot toen resoluut de gitaarkist.
Wat in het verleden was, was in het verleden. Toen hij naar Alexandre opkeek, was glimlach van zijn gezicht verdwenen. ‘Over ongeveer een uur moeten we weer oprukken, soldaat. Het is goed als we ons klaar gaan maken.’

'Ja... Ja ik heb wel wat.' Charlotte kwam langzaam weer in rechte houding, alsof ze nog nadacht terwijl ze bewoog. Misschien was het een dom idee, maar ze had niks te verliezen. Als deze knul daadwerkelijk een vampier in transitie was, dan kon het niet anders dan haar taak zijn om ervoor te zorgen dat hij geen duizenden van hun eigen soldaten zou doodbijten.
'Blijf zitten,' gebood ze streng waarna ze met grote stappen bij de jongen weg beende.
Bloed vinden was niet zo'n groot probleem. Het verkrijgen zonder dat iemand het opviel, was des te moeilijker. Met een beker in haar handen stapte ze langs het zeil naar de ruimte waar de stervenden samen lagen, niet wetende dat het enige wat ze met elkaar gemeen hadden hun naderende dood was. Gelukkig was er verder niemand in deze ruimte. Bij één van de bedden in de hoek zakte Charlotte door haar knieën. De man was op een haar na dood. Alleen zijn bewegende borstkas deed blijken van zijn leven.
Zelfs zijn hand voelde al koud aan toen ze deze voorzichtig vastpakte. In een snelle beweging had ze haar tanden in zijn pols gezet. Geen beweging. Geen pijn reflex. Ze moest zich bedwingen niet haar eigen lippen aan de pols te zetten. Zacht oefende ze druk uit op de aderen om het bloed te helpen een uitweg te vinden.
Met een halfgevulde beker liep Charlotte uiteindelijk terug. God, liet ze ongelijk hebben. Dit kon ze er helemaal niet bij hebben.
'Hopelijk helpt dit.' Met een gespeelde glimlach stak ze de beker naar hem uit.

Sommigen zeiden dat de oorlog werd gevoerd door de leiders van het volk en dat de burgers enkel stierven voor hun leiders. Het was een mooie gedachte, versterkt door zoete verhalen van soldaten die samen kerstliedjes speelden, maar het was een incorrecte. Niet alleen de leiders, maar ook het volk voerde oorlog. Niet alleen de leiders, maar mannen en vrouwen van alle leeftijden en standen konden schijnbaar haat in hun hart voelen omdat iemand een andere afkomst had. Met één ding was Alessandro het echter wel eens. De oorlog is vreemd.
Alessandro kwam overeind bij het sluiten van de gitaarkoffer. 'U kijkt bezorgd.' Zijn hart klopte in zijn keel. 'Bedoelt u met oprukken gewoon naar de loopgraven of...' Hij durfde zijn zin niet af te maken, keek de ander enkel afwachtend aan.

Het moment dat de verpleegster wegwandelde, moest Celie gapen en rillen tegelijkertijd. Ze had het koud en was blij met de te lange mouwen van haar uniform waar ze haar handen in kon verstoppen. Ze probeerde niet teveel te kijken naar alle gewonden en staarde naar een stuk fruit op een tafeltje even verderop. Het geluid uitsluiten kon ze echter niet; de ademhalingen, de kreunen en de smeekbeden. Ze haalde diep adem. Gelukkig had zij hier nooit hoeven te werken; zij had in de wasserette gewerkt, vuil en bloed proberend te schrobben uit de stoffen.
Bloed. Ze besefte dat ze niet naar een stuk fruit aan het staren was, maar naar een stuk ondefinieerbaar vlees op een schaaltje. Gauw sloeg ze haar ogen neer en wilde al opstaan om weg te gaan, denkende dat de verpleegster haar vergeten was, toen de blondine weer terugkwam.
Argwanend staarde Celie naar de rode vloeistof in de beker. Rook eraan. Het rook hetzelfde als die vreemde geur die ze niet kon plaatsen. ‘Wat is dit, kruidenwijn?’ mompelde ze, maar nam toch een slok.
De vloeistof gleed als honing door haar keel heen, warm brandend, haar van binnen verwarmend. Haar gespannen schouders zakten opeens naar beneden en ze hoorde zichzelf een diepe zucht slaken. Het was alcohol, dat kon niet anders. Maar dan had de verpleegster wel damn zeker gezien dat ze dat nodig had gehad. Ze nam nog een slok, genietend, en dronk de beker tot de laatste druppel leeg.
Verzadigd gaf ze het glas terug. Ze voelde zich opeens tien pond lichter en toen ze naar haar vingers keek, hielden die ook op met trillen. ‘Goddank,’ mompelde ze. Ze keek op naar de verpleegster en permitteerde zich een lachje dat standhield tussen een glimlachje en een grimas. ‘Ik weet niet wat de sergeant gaat zeggen als ik straks nog aangeschoten verschijn, maar het heeft wel geholpen. Dankjewel.’

Dale had de gitaarkoffer weer opgetild toen de ander zijn vraag stelde. Hij nam Alexandre even op. De bruine ogen, de donkere haren die licht bewogen in de frisse wind. Dale kwam al gauw tot de conclusie dat hij eigenlijk nog weinig van deze jongeman wist, in tegenstelling tot de meeste van zijn soldaten. Zijn antwoord was: ‘Je krijgt straks je orders van kapitein Bonnet, soldaat, dan hoor je alles en kan je je vragen uiten.’ Hij gaf een mager knipoogje. ‘We zullen in ieder geval niet ons hoeven te vervelen.’
Hij gaf de man een knikje en begon de weg naar de tenten terug te lopen, niet kijkend of de ander hem zou volgen of niet. Hij voelde zich vreemd terneergeslagen aan de gedachte aan het verleden, maar dat poetste hij snel weer weg. Ze zouden op missie gaan; hij moest nu gaan focussen.

'Hmhm.' Charlotte maakte een bevestigend geluidje op de woorden van de jongen, maar waar hij zichtbaar ontspande, spande elke spier zich in haar lichaam aan. Ze had gelijk gehad. Er was geen ontkennen meer aan. En hij wist het niet eens. God. Charlotte. Ze vouwde haar handen samen voor haar lichaam terwijl ze elke beweging observeerde. Er waren twee mogelijkheden. Eén. Ze zou bij hem in de buurt blijven zodat ze hem kon voeden en ervoor kon zorgen dat hij geen dingen zou doen waar hij later spijt van zou krijgen. Twee. Ze kon hem vermoorden. In essentie was hij al gestorven. Het leven van één tegen mogelijk velen.
Tijd om na te denken had ze echter niet. Een soldaat kwam binnen gestapt, zijn blik op Charlotte gericht. 'We zoeken een zuster voor een missie van het B-compagnie.' Nogmaals richtte Charlotte haar blik op de jongen wiens kleur op het gezicht alweer aan het terugkomen was. Ze had hem gezien met sergeant Dale Flynn. De B-compagnie moest die van hem zijn.
'Ik ga mee,' was haar duidelijke antwoord.

Alessandro bleef achter op de plek waar zo-even nog prachtige muziek had geklonken. Zijn hart was nog rustelozer dan voor zijn wandeling. Hij was nog lang niet binnen de cirkel van de sergeant, maar hij had in ieder geval een glimlachje weten los te peuteren. Comunque, hij zou toch niks met de informatie hebben gedaan. Dat zou zijn dood kunnen worden en levensmoe was hij dan nog net niet.
Denkend aan wat voor doodsmissie ze nu weer aan zouden moeten gaan beginnen, stapte Alessandro verder.

Aan hun rechterzijde strekte zich een leeg graanveld uit, maar wat Celie een gevoel van rust gaf was de bosmassa aan hun linkerkant. Het was een misplaatst gevoel van rust want met elke stap gingen ze verder het vijandelijke terrein in, maar ze voelde zich het gelukkigste tussen de bomen en dat waren ze nu. Ze hadden al een godsgruwelijk eind gelopen en iedereen begon moe en hongerig te worden. Het bevel tot ingraven kwam ook uiteindelijk toen het was begonnen te schemeren. Vermoeid liet Celie haar rugtas en geweer op de grond zakken en zocht in haar pas gekregen uitrusting naar het schepje. Ze wist dat de ervarene soldaten hun foxholes deelden met hun beschermelingen. Ze was blij dat Alexandre kon helpen graven in de koude, harde grond. Minder blij was ze met het vooruitzicht van een tête-à-tête met hem in een zanderig gat.
Terwijl ze groef, probeerde ze alvast uitwegen te verzinnen. Misschien, als hij erachter zou komen dat ze een vrouw was, kon ze hem wel bewusteloos slaan met de kolf van haar geweer en dan gauw wegrennen. Misschien zou ze toch haar lange vlecht af moeten knippen. Uitmaken zou het niet doen vreesde ze, want ze wist wat voor straf er op deserteren stond. Ze wilde er niet achterkomen welke straf er voor stond om zich als vrouw voor te doen als soldaat met een valse naam. Ze meesmuilde. Ze was in ieder geval niet de enige vrouw op deze missie, nu de verpleegster mee was.

Terwijl de soldaten hun schuttersputten groeven, overlegde Dale nog even op gedempte toon met de kapitein over de vervolgstappen van hun missie. Er waren meerdere punten die ze moesten nagaan; meerdere plekken waar Duitse munitieopslagplaatsen waren, centra van informatie of gewoonweg plekken die strategisch van onmiskenbaar belang waren. Dale had zich in stilte afgevraagd of de majoor door had dat het wel veel was gevraagd voor één compagnie en dan nog niet eens een voltallige; of dat de majoor het donders goed door had gehad en koste wat kost zo ver mogelijk probeerde te komen met zo min mogelijk manschappen.
Hij voelde zich niet gerustgesteld door de ongewisse toestand waarin ze verkeerden, maar hij liet dit niet merken.
Wat een zweem van een glimlach op zijn lippen bracht was Charlotte, wie door minstens vier man aanbiedingen kreeg om een foxhole voor haar te graven. Hij liep op ze af en stuurde ze goedmoedig weg. ‘Kom op lui, het heeft geen zin om hier allemaal op een kluitje te staan totdat de granaten ons om te oren vliegen.’ Het was natuurlijk weer Césair die met dramatische gebaren moest vertrekken alsof hij een operazanger was en Charlotte zijn geliefde soprane. Hoofdschuddend keek Dale hen na en wierp toen een blik op de vrouw naast hem. ‘Ze bedoelen het allemaal even goed. Maar u zult in het midden slapen, de veiligste plek.’ Het scheelde dat ze al in een natuurlijke kom een kampement aan het opslaan waren, zodat ze minder diep zouden hoeven te graven. ‘Het was edelmoedig van u om mee te gaan,’ vervolgde hij terwijl hij haar voorliep naar een veiligere plek verderop, soldaten passerend die op regelmatige afstanden van elkaar gaten aan het graven waren. ‘Het zal niet heel geriefelijk worden en zeker niet ongevaarlijk, maar we zouden u niet gemist kunnen hebben.’

Alessandro zat evenmin te wachten op een nacht dicht op een ander, maar je zou hem niet horen klagen. Hij en Chris hadden maar weinig woorden gewisseld de afgelopen dagen, maar hij had wel een oogje in het zeil gehouden. Waar Alessandro nog even zich zorgen had gemaakt in de vroege ochtend over de kleur van de knul, waren die zorgen in ieder geval weer weggetrokken.
'Ik geloof niet dat ik nog veel verder had kunnen lopen.' Alessandro trok zijn mondhoeken op. Het was een suffe gespreksstarter, maar het was beter dan de stilte.
Ook hij had een schepje in zijn handen, waarmee hij met snelle halen zoveel mogelijk grond probeerde om te woelen. 'Zo'n foxhole ligt beter dan je je indenkt.' Hij keek op naar Chris met een lach en haalde zijn schouders op. 'Of ik was die keren veel te moe om me druk te kunnen maken over het feit dat ik in de aarde sliep.' Even moest hij wat harder duwen, maar toen gaf de steen waar hij schijnbaar tegenaan had gezeten mee.

Misschien had ze zichzelf ook wel opgegeven om mee te gaan met de compagnie als ze niet op de jongen had moeten letten. Ze kon helpen zonder ooit zelf uitgeschakeld te worden. Al zou ze op een granaat gaan staan, zou ze het nog overleven. Enkel een houten staak door het hart zou haar uitweg zijn.
Of ze zich zou hebben opgegeven om bij sergeant Dale Flynn in de buurt te zijn? Nee, dacht ze terwijl hij de mannen om haar heen wegstuurde. Hij zag er nog steeds enorm goed uit, met zijn lippen in een stiekeme glimlach getrokken en zijn haren in plukken onder zijn helm vandaan. Het had geen zin om mee te gaan op een missie als deze met als doel om hem voor zich te winnen. Ze wilde hem zelfs helemaal niet voor zich winnen. Ze wilde hem alleen misschien een keertje proeven. Zijn lippen op de hare voelen.
'Het is amper edelmoedig te noemen,' antwoordde ze dienstplichtig, terwijl haar ogen over de foxholes heen gleden op zoek naar de jongen die Chris heette. Daar, daar was hij. Hopelijk had hij genoeg gegeten om niet de man die met hem het gat zou delen te bijten.
'Iemand moet het doen.' Nu keek ze toch weer opzij naar de sergeant die met haar mee liep. 'Ik weet waarvoor ik me heb opgegeven. Het leger én deze reis bedoel ik dan. Ik heb alles bij me om jullie zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn.' Haar lippen trokken in een vriendelijke glimlach omhoog. 'En ik twijfel er niet aan dat we elkaar weer veilig thuis zullen brengen.'

Het was een vreemd contrast. De soldaten die zich ingroeven (modderig, zweterig, hongerig), het oktoberbos waar ze zich in bevonden, hijzelf, vuil, vies – en dan Charlotte, die zelfs na de lange tocht haar rug recht hield en haar haar perfect had zitten. Zelfs haar stem klonk nog gecontroleerd. Dale kon het niet helpen, hij was immers een man (erger; een man aan het front met weinig vrouwen): hij permitteerde zich de gedachte hoe ze eruit moest zien in gouden maanlicht, haar blonde haar uitgewaaierd op de kussens, die gereserveerdheid en die netheid achterwege gelaten, haar mooie lippen een stukje geopend, wild, lévend…
Maar die gedachte duwde hij weg. Hij was op missie, en zelfs dan nog zei het niet dat zij ook interesse in hem had, wat hun wandelingetje van de ziekenboeg naar haar tent een paar dagen geleden ook mocht betekenen.
Met wat hulp was haar foxhole gauw gegraven. Tegen de tijd dat hij die van zichzelf had gegraven, was het begonnen te schemeren. Met het ondergaan van de zon was het ook frisser geworden. Nadat hij langs de schuttersputten was gegaan om zachtjes met de soldaten een praatje te maken en hun vragen te beantwoorden, was hij weer op weg terug. Wachten waren uitgezet. Het was vreemd rustig, doodstil zelfs, na het lawaai aan het front. Hier was niet het continue geluid van stemmen; geen geweerschoten, geen artillerie, niet het geronk van motoren en het gekreun van gevangenen. Maar Dale wist dat de stilte bedrieglijk was. Als er per ongeluk een vijandelijke groep ook deze route had uitgekozen om zich te verplaatsen, kon deze stilte gauw doorbroken worden door een kokende hel.

Toen de foxhole was gegraven en het kouder en donkerder begon te worden, drong het tot Celie door dat ze nog nooit naast een man had geslapen.
Nadat het gat diep en groot genoeg was voor hun beiden om in te verschuilen, was het Celie nog even bespaard gewezen om knus samen met Alex erin te duiken, omdat ze op wacht hadden moeten staan. Maar nu waren ze afgelost en liepen ze terug.
Ze rilde even en dook wat dieper in haar jas. Het was een heldere nacht; hoewel het nog niet volledig donker was, schitterden de sterren als dwaallichtjes aan de hemel. Hun foxhole zag donkerder dan de omliggende bosgrond, opdoemend als een graf in de schemering, en Celie hoopte maar dat het niet daadwerkelijk hun graf zou worden. Ze stapte in het gat. Als ze zat, was het diep genoeg zodat hun hoofden niet boven de rand uit zouden komen. ‘Als wij geen ruk zien, hoe kunnen we dan ooit iemand zien aankomen?’ mompelde ze tussen haar tanden. Ze moesten maar op de scherpheid van de wachtposten vertrouwen. Al wist ze goed dat tegen een granaat ook de wachtposten konden uithalen.
Ze zette haar geweer naast zich neer en sloeg haar armen om zichzelf heen om de warmte te bewaren. Ja, zelfs in die tijd dat ze op wacht hadden gestaan, had ze nog geen goed uitvoerbaar plan bedacht wat er zou gebeuren als Alex zou opmerken dat ze niet was wie ze zei. Ze hoopte maar dat het niet nodig zou zijn vannacht.

Er zat iets aan te komen. Ze kon het voelen diep in haar borst als een diepe, bijna niet te merken kriebel ver achter haar borstbeen. In haar leven had ze het al zo vaak goed gehad dat ze er niet aan twijfelde het nu ook goed te hebben.
Charlotte ritste haar jas dicht en trok de kraag wat verder omhoog om de koude te verdringen. Ze wist donders goed dat het niet de bedoeling was dat zij, een zuster niet eens een soldaat, uit haar foxhole kwam, maar ze moest het met haar eigen ogen zien. Als er iets was wat ze voor deze groep mensen - en één vampier die niet eens wist wat hij was - kon doen, dan zou ze dat niet laten.
Met lichte voetstappen, stapte ze naar de rand van hun kleine kampje toe. Haar ogen tot spleetjes getrokken, staarde ze de omgeving af. Vroeger, lang geleden toen ze nog een mens was, had ze soms moeite gehad met kijken. Alles in de verte was altijd vaag geweest, maar sinds het moment dat ze was veranderd, was er een nieuwe wereld voor haar open gegaan. Ze kon kilometers ver scherp kijken. Alles wat groot genoeg was om te zien, kon zij scherp zien.
Daar! Zag ze daar nu iets?
'Zuster.' Geschrokken keek Charlotte opzij. Ze moest zo geconcentreerd hebben rondgekeken dat ze de man niet eens had gehoord.
'U moet...'
'Ik zie beweging,' onderbrak ze hem.

'Laten we hopen dat er niemand te zien valt.' Alessandro was op zijn rug gaan liggen, zijn geweer verborgen onder zijn arm zodat hij het meteen zou kunnen pakken in geval van nood. Hij gaapte eens en deed geen enkele moeite om de grote gaap te verbergen.
Hun wacht hadden ze bijna volledig in stilte gedaan. Af en toe had hij een onderwerp opgegooid, maar Chris bleek, niet geheel onverwacht, niet te zitten wachten op een gesprekspartner. Zodoende was Alessandro niet van plan het nogmaals te proberen.
Net had hij zijn ogen dicht, toen ineens zachte, maar dwingende stemmen hem de ogen weer open deden schieten. 'Fuck,' kon hij alleen maar zeggen terwijl hij zijn geweer erbij pakte. In de foxholes naast hem leken de soldaten gewekt te worden. 'Beweging... Een handjevol...' hoorde hij flarden van het gesprek.
'Chris.' Snel had hij zich omgedraaid om te checken of zijn buddy wakker was. 'We moeten.'

Dale, bijna terug bij zijn foxhole, hoorde op zachte toon stemmen. Snel liep hij daarheen om de laatste zin van Charlotte op te vangen. Ze had beweging gezien. Zonder er bij stil te staan dat ze bijzonder goede ogen had in dit donker, zei hij gedempt: ‘Liggen. Snel.’ En tegen de soldaat: ‘Pierre. Meekomen.’
Diep bukkend met de soldaat achter zich aan liep hij de ondiepe heugel op. Voordat ze bovenaan kwamen liet Dale zich op zijn buik vallen achter wat struiken en tuurde het donker in. De duisternis was onderhand ingevallen, als meegevoerd door de wind. De maan was net verscholen achter een wolk. Klopte het wat Charlotte had gezegd? Waarom had de wachtpost geen alarm geslagen? Hijzelf zag ook niets…
Een minuut kroop voorbij. Net toen hij dacht dat het vals alarm was geweest, zag ook hij ze. Het licht van de sterren viel op hun helmen. Ver weg. Ze hadden hen nog niet door. ‘Wek de anderen,’ beval hij zacht Pierre, die als een slang van hem vandaan kroop. Hij probeerde ze te tellen; ver weg dat ze waren, was het moeilijk, vermoeilijkt doordat ze onder het donker van de bomen liepen. Zijn hart klopte in zijn polsen terwijl hij zijn geweer erbij pakte; achter zich hoorde hij dat de compagnie stil in beweging kwam. Een groep, dacht hij. Een compagnie, misschien iets groter. Dat ze zich van geen vijand bewust waren, kwam wel voort uit het feit dat de wind gedempte flarden Duits meebracht. Dale’s kaken klemden zich vastberaden op elkaar. Ze moesten hen uitschakelen voordat ze hen zouden opmerken; het waren er teveel. Dát ze hen zouden opmerken werd nu wel duidelijk, want de soldaten marcheerden recht op hen af.

Terwijl Alex zich naast haar nestelde, was Celie zich innig bewust van zijn heup tegen haar zij, zijn laars bij haar voet. Het gat was te klein om van elkaar af te kunnen liggen. Vreemd genoeg, compleet tegen al haar logica en beredeneringen in, deed dit haar van binnen warmer maken dan een vuur dat gekund zou hebben. Wat mankeert je, Celie? Je vindt hem niet eens léuk. Denk ik. Wát? Kom op, stop hiermee!
Meer tijd om erover na te denken had ze niet, want Alex bewoog om zijn geweer te grijpen. Ook zij had het gehoord. Stil had ze haar wapen gegrepen. Toen ze over de rand van de foxhole keek, zag ze tot haar verbazing in de verte kleine mannetjes bewegen onder de bomen. Ze moesten veraf zijn, maar toch zodanig scherp dat Celie even een verwarde blik naar de maan wierp (om te kijken of het zo licht was dat ze hen plots scherp kon zien), maar duwde die gedachte gauw weg. Even verderop zag ze de sergeant liggen achter een hoopje aarde en wat struiken, het geweer in de aanslag; een paar anderen soldaten kwamen stil als schaduwen naast hem liggen. Gezien het feit dat zij de vijanden zo goed kon zien vanuit de foxhole deed Celie wijselijk besluiten om vanuit deze relatief veilige positie te schieten. Ze legde haar geweer op de aarde voor haar en zelf gehurkt achter haar wapen, drukte ze zo zacht mogelijk de veiligheidspal omlaag.

Dale registreerde de aanwezigheid van de soldaten links en rechts naast hem, de mannen in de schuttersputten en degenen die net als hij hun foxhole te ver weg hadden en nu verscholen onder de bladeren het teken afwachten. Hij hoorde de kapitein naast zich een verwensing fluisteren. De Duitsers kwamen steeds dichterbij; hun stemmen waren nu haast woordelijk te verstaan, mocht hij Duits gekend hebben. En nog steeds waren ze zich van geen kwaad bewust… Dale voelde zich haast schuldig… Toen riep de kapitein zo hard naast hem dat zijn oor suisde: ‘Vuur!’
Het moment dat hij de trekker overhaalde, was het schuldgevoel verdwenen. Het was de vijand of de jongens en hij. Het geluid van de schoten scheurde als donder door de stilte van de nacht.

Charlotte was gaan liggen zoals Dale haar had opgedragen. Ze voelde aan het heuptasje gevuld met wat gaasjes, een schaartje, garen en een naald, en een pincet. De rest lag in haar foxhole. Misschien moest ze terug kruipen om klaar te zijn voor als er gewonden zouden komen. Of misschien...
Vanuit de foxholes doken hoofdjes op. Sommige mannen tijgerden naar de rand toe, hun geweer bij zich. Het was stil, op zacht gefluister van hun kant en nonchalante Duitse stemmen aan de andere kant na.
Charlotte strekte haar nek om net boven de rand uit te kunnen kijken. De Duitse mannen kwamen dichterbij, maar waren nog steeds vrij ver weg. Niemand zou haar hier missen als ze in de strijd zelf zaten. Niemand zou haar kunnen zien als ze daar achteraan een paar mannen in de nek zou bijten.
Haar ogen schoten langs de liggende Franse soldaten. Allemaal keken ze geconcentreerd voor zich uit. Niemand zou haar missen. Maar wat als iemand haar zou zien? Wat als iemand haar wel zou missen omdat ze haar nodig hadden als een zuster.
Haar hart klopte zachtjes in haar keel, gespannend, wachtend tot het moment dat het gevecht zou beginnen. God, ze wilde helpen; ze kon ze zo makkelijk helpen, maar de stem van rationaliteit won het. Het was het niet waard. Zij die moesten sterven vandaag zouden dat doen.
Terwijl Charlotte zich omdraaide, barste achter haar het kabaal los.

Alessandro voelde zich elke keer misselijk en extreem nerveus als hij wist dat hij het geweer moest gaan gebruiken. Zijn handen had hij strak om het geweer heen gelegd om de nerveuze trekken tegen te gaan. Hij lag naast Chris en had zijn ogen samengeknepen tot kleine spleetjes. Hij vond het maar moeilijk om de vijand te onderscheiden. Hij had ze zelfs nog eerder gehoord - Duits, grazie Dio! - dan dat hij ze had gezien. Als hij hier levend uit kwam, moest hij de wacht maar prijzen voor zijn scherpe blik.
Het geweer voelde extra zwaar toen hij het goed neerlegde. Zijn vingers leken ineens extreem dik en even twijfelde hij of zijn wijsvinger wel op de trekker zou passen.
De mannen leken sneller te bewegen dan de tijd. Ineens zag hij ze duidelijk, en duidelijker en duidelijker. Zijn hart bonkte in zijn keel terwijl hij ongeduldig afwachtte totdat ze zouden schieten.
Toen ineens was het kabaal oorverdovend. Met een hevige kracht drukte hij de trekker in. Vanavond had hij geen keus dan goed te richten. Het was zijn leven of dat van de personen voor hem, die hem zonder enige twijfel zouden doden. Even was er niks te horen behalve kogelschoten, misselijkmakende geluiden van lichamen die doorboord werden en de geschrokken en pijnlijke schreeuwen van de Duitsers.
De Duitsers vielen als een groep op de grond neer. Sommige van hen gedwongen door dodelijke verwondingen, de anderen ter verdediging. Ze trokken hun wapens. In het maanlicht kon Alessandro de geweren zien glimmen.
'Merde, merde, merde,' fluisterde hij zonder het door te hebben. Hij stuurde zijn geweer wat bij en richtte op een man op de grond. Raak. 'Merde, merde.' Fuck.

Charlotte was ondertussen teruggekropen naar haar foxhole. Schijnbaar moest ze net iets overeind zijn gekomen terwijl ze zichzelf de foxhole in wilde laten zakken. Een doffe pijn verspreidde zich door haar schouder heen en in een reflex greep ze naar haar schouder toe terwijl haar tanden instinctief op kwamen zetten. Dat laatste had ze altijd gehaat. Het maakte haar niets meer dan een dier.
Zacht hijgend, nu veilig in de foxhole, probeerde ze de pijn weg te duwen en haar gewone gedaante weer terug te krijgen. Haar vingers zochten naar het gat. Hopelijk kon ze het eruit krijgen voordat het gat weer dicht zou trekken.

De duisternis was ontzettend. De loopgraven hadden nog enigszins veilig gevoeld, zelfs met de aanvallen die de vijand had getracht te ondernemen. Maar nu? Celie kreeg de aanvechting uit de foxhole te kruipen en het bos in te rennen. Zoals vroeger, thuis, als ze de problemen niet te baas kon. Maar nu klemde ze zo hard haar tanden op elkaar dat haar kaken zeer deden terwijl ze probeerde te richten. Naast zich hoorde ze Alex wat mompelen en de schoten van zijn geweer klonken zowat in haar oor.
In haar vizier zag ze de gestalten, rennend, hurkend, liggend. Ze had in de loopgraven niemand dodelijk geraakt. Ze was niet zo’n goede schutter. Ze had wel iemand geraakt, maar die was daarna teruggehinkt, ondersteund door een van zijn kameraden door het niemandsland.
Maar nu, nadat ze de trekker had overgehaald, zag ze de man waarop ze had gemikt vallen en niet meer opstaan.
Om haar heen klonken overal schoten, kreten en geroep. Er sloeg iets tegen haar hoofd aan alsof iemand haar helm een klap verkocht en ze dook verder ineen de foxhole in. Het geweer sidderde in haar handen, maar toch liet haar blik de man die ze had geraakt niet los. Hij bewoog nog steeds niet niet.
Niet meer in staat om opnieuw te schieten, begon ze te trillen en mompelde doodsbleek een vloek. En in de heksenketel van deze strijd drong plots een geur haar neusgaten binnen over de stank van metaal, modder en olie; de geur van de kruidenwijn die de blonde verpleegster haar vanmorgen nog had gegeven.  

Met een verbeten gezicht vocht Dale om het behoud van zijn leven en dat van zijn soldaten toen iemand naast hem plots een kreet slaakte. De stem herkende hij als Pierre. Snel schoot hij de laatste kogel uit zijn magazijn leeg en voelde toen aan de onderkant van Pierres rug. Zijn hand verdween in een vettig, nat gat. Hij schrok er een ogenblik van. Te diep, te bloederig; de man, een jongen nog eigenlijk, kermde zacht – en Dale vreesde het ergste. Maar toch… Terwijl om hen heen de anderen nog schoten en de kogels hem ook rond de oren vlogen, brulde hij boven het lawaai uit: ‘Césair, help ‘ns een handje!’
Samen grepen ze Pierres kraag vast en begonnen hem mee te slepen een stukje de heuvel af, naar de plek die veiliger was, nog steeds tijgerend om de kogels te vermijden. Dale hoorde van verderop de kapitein iets roepen maar verstond te woorden niet. Wel registreerde hij vaag dat de schoten langzaam maar zeker af leken te nemen. Minder vaak hoorde hij het holle gerommel van de Duitse wapens tussen het droge gekef van de Chaucats en de ratels van hun eigen mitrailleurs uit. Naast hem hoorde hij Césair verwensingen mompelen.
Eenmaal aangekomen bij de foxhole waar de verpleegster moest zitten, zag Dale haar op de bodem van de foxhole, een schim in het duister. Met een vlug woord stuurde hij Césair terug en zei daarna: ‘Madam, bent u in orde? We hebben gewonden.’

Hoe ze haar best ook deed, haar vingers bereikten net aan de randen van de wond. Haar vingertoppen tasten door het open vlees, op zoek naar de kogel, maar die moest een stukje verder naar binnen zitten. Met een verbeten gezicht, diep inademend door haar neus om de pijn te verdringen, probeerde ze over haar schouder heen te kijken. De wond was al aan het dichttrekken.
Gekreun en naderend gehijg. Charlotte sloot haar ogen en probeerde de kogel in haar schouder, die nu opgesloten werd door haar genezende huid, te vergeten. Voorzichtig draaide ze een paar rondjes met haar schouder. Een vleeswond. Verder niet. Ze kon de kogel amper voelen als ze haar arm bewoog. Rustig worden, Charlotte. Rustig.
Ze rechtte haar rug, terwijl ze haar tong langs haar tanden liet glijden. Ze was weer in control. Zij was weer de baas, niet de vampier in haar.
'Laten we hem veilig leggen,' zei Charlotte met een stem die meer kracht uitstraalde dan hoe ze zich daadwerkelijk voelde. Ze greep de man bij de jas ter hoogte van zijn schouders en trok hem voorzichtig de kuil binnen.
Ondanks het donker zagen haar ogen al snel de grote wond.
God, ze merkte dat het moeilijk was om zich te beheersen nu de pijn haar afleidde. Dat opborrelende bloed...
Haar vingers tasten voorzichtig rondom de wond. Een hele, hele ongelukkige plek. In stilte keek Charlotte op naar Dale. Ze konden hem beter laten gaan. Als hij het überhaupt zou overleven, zou hij nooit iets meer kunnen.

In zijn rechteroor kwam niet meer het oorverdovende lawaai van het geweer van Chris door. Met een ruk keek Alessandro naar de persoon naast hem, verwachtend dat hij hem levenloos aan zou treffen. De ogen glommen echter nog en de persoon keek nog steeds voor zich uit. Toch was er iets veranderd. Het was niet alleen de blik van paniek en wroeging die Alessandro zo goed kende, het was nog iets anders wat hij niet kon thuisbrengen.
'Chris.' Hij stak zijn hand uit en legde die op Chris zijn schouder neer. 'Gaat het? Ben je gewond?' Hij wierp een snelle blik op de overgebleven Duitse soldaten. Zonder beschutting van de Duitsers waren de Franse al snel aan de winnende hand. Zijn stem klonk zacht, maar gehaast. 'Gaat het? Kun je door? Moet je naar de zuster?'

Celie kwam weer bij zinnen doordat een hand op haar schouder werd gelegd. De woorden van Alex leken van weg te klinken. Ze voelde zich plots zo doodop en verloren dat de tranen haar in de ogen sprongen. Maar ze liet haar blik niet los van de Duitser die door haar hand was neergevallen. Gaat het? Kun je door? Moet je naar de zuster?
Was ze soms geraakt zonder dat ze het door had gehad? Ze hief haar bibberige hand op om aan haar hoofd te voelen. In de voorkant van haar helm een prachtige deuk, een gat waar een kogel tegenaan was geketst. Dat moest dat gevoel van die klap zijn geweest. Als ze die helm niet op had geweest, als ze hem af had gedaan voor de nacht…
Ze likte langs haar droge lippen en fluisterde schor: ‘Oké. Ik ben oké.’
Het vuren had nu opgehouden, op een enkel salvo of schot na. Ze zag een paar Duitsers wegrennen, maar ook die werden neergeschoten. Ze zag een Fransman van wie ze de naam niet had geleerd langs de gewonde vijanden lopen om ze alsnog het zwijgen om te leggen. De schoten van het pistool klonken luguberder dan al het lawaai van tevoren.
Zonder nog een woord krabbelde Celie uit de foxhole. Tussen alle soldaten door die nu zacht met elkaar praatten en elkaar vergewisten dat ze in orde waren, tussen de struiken en bladeren, donker in de nacht, liep ze toe naar de soldaat die zij had neergeschoten.

Dale stond even in dubio of hij terug moest gaan of dat hij misschien de zuster kon helpen, toen de stem van kapitein Bonnet verderop de orders riep. Er waren nu amper meer geweerschoten te horen; de verdedigingsaanval was gelukt. De kapitein was dus gelukkig in orde, dus hij zou met de luitenants ervoor zorgen dat alles en iedereen gecheckt werd.
Dale liet zich voorzichtig naast de gewonde in de foxhole glijden. Waar ze eerder nog een hele strenge geen-licht-regel hadden, was het niet dat ze onopgemerkt zouden zijn gebleven door het lawaai, dus Dale pakte zijn knijpkat erbij. Toen de zwakke lichtstraal zich door de duisternis boorde, zag hij echter snel dat Pierre niet meer te redden zou zijn. Sterker nog: de jongen ademde al niet meer en de ogen glansden nietsziend in het lantaarnlicht. Dales gezicht werd plots een masker van woede en wroeging; een bleek gezicht, de lippen vaneen geweken in een grauw. Sissend ademde hij uit en keek op naar Charlotte. De boze blik in zijn ogen vervaagde toen hij het bloed op haar blouse zag, ten hoogte van haar schouder. Was dat van Pierre geweest? Hij zei: ‘Bent u geraakt? Is alles goed met u?’

De beslissing bleek al snel voor haar gemaakt te zijn. Nog even had ze zijn zwakke hartslag gehoord, terwijl de ogen hun glans verloren, maar toen was de hartslag verdwenen. Charlotte zag aan het gezicht van de sergeant dat hij het ook wist. De woede, de pijn, de hulpeloosheid. Eén van zijn mannen - als het er maar één was -, was vanavond gevallen. Eén beëindigd leven erbij dat hij niet meer zou vergeten.
Ze zag zijn ogen afglijden naar haar blouse en een vlaag van paniek gleed over haar heen. Als ze ja zou zeggen, zou hij de wond willen zien. De niet-meer-bestaande wond. Snel, gespeeld verbaasd, keek Charlotte naar haar blouse. Met haar vingers, die nog onder het bloed van Pierre zaten, pakte ze de stof vast en trok het een stukje omhoog waardoor ze de bloedsituatie alleen maar erger maakte. 'God, nee gelukkig niet.' Ze vond dat haar stem te nep klonk. Nu het gesprek afleiden. Het schieten was opgehouden. 'Laat ik maar snel een rondje doen om te kijken of er nog andere gewonden zijn.'

Alessandro had schijnbaar zijn adem ingehouden, want een opgeluchte zucht verliet zijn lichaam. Zijn buddy, de jongen op wie hij moest letten, was op een deuk in zijn helm na nog helemaal ongeschonden. Alessandro opende zijn mond om nog iets te zeggen, maar Chris was al uit de foxhole geklommen. Zacht schudde Alessandro zijn hoofd terwijl hij zich tegen de koude, aarde muur van hun foxhole op zijn rug liet glijden.
Hij had gezweet, besefte hij toen hij de vastgeplakte haren van zijn voorhoofd af veegde. Merde. Hij had gedood. Hij was er zolang zo goed vanaf gekomen, maar vanavond had hij gedood. Merde.
Zijn trillende handen tilden de helm van zijn hoofd af, wreven de haren naar achteren en zette de helm weer op zijn hoofd neer. Hij sloot zijn ogen en dacht aan zijn ouders die trots waren op wat hij hier deed. Zijn moeder had hem eigenlijk niet willen laten gaan, maar ze begreep het. Zij was ook trots. Ze hadden afscheid genomen wetende dat ze elkaar misschien nooit meer zouden zien. 'Mi discpiace mamma,' fluisterde hij heel stilletjes. Hij had wel moeten schieten. Het was zij of hij geweest.

Haar stem had een vreemde klank die hij niet goed kon plaatsen. Als een van zijn mannen op die toon tegen hem zou hebben gepraat, zou hij gedacht hebben dat die loog. Maar Dale kon geen reden verzinnen waren Charlotte – een verpleegster, notabene – zou liegen over een verwonding. Ze gedroeg zich ook niet als iemand die net een kogel in de schouder had gekregen: geen opeengeklemde kaken of een hangende arm, geen gekreun en niet die blik die gewonden konden hebben. Hoogstens was haar ademhaling iets versneld, maar dat weet hij aan de intensiteit van de strijd die net was geleverd en de dood van Pierre onder hun handen.
Pierre. Hij keek omlaag. De jongen die goed had kunnen lezen en rekenen en die boekhouder had willen worden in Parijs… Hij knikte op de aankondiging van Charlotte dat ze snel een ronde zou gaan maken. Hij zou later bij haar gaan checken of ze daadwerkelijk oké was. Het was nu inderdaad van belang om te kijken of er niet meer gewonden waren, niet meer mannen die gered konden worden. Die niet Pierre achterna hoeden te gaan. Hij zei: ‘Wees voorzichtig.’
Hij stond op om haar uit de foxhole te helpen. Haar hand in de zijne voelde koud, en even gaf hij er een zacht, bemoedigend kneepje in.
Toen hij weer alleen was, knielde hij neer bij Pierre om zijn zakken leeg te halen van persoonlijke bezittingen om terug te sturen naar zijn familie. Hij vond een brief en een foto van Pierre en een jongere jongen (zijn broertje?) die lachend naar de fotograaf keken, Pierres arm over de schouder van de ander geslagen.
Dale’s vuist ramde woest tegen de zijkant van de foxhole aan.

De man kon niet veel ouder zijn dan zij was. Zijn helm was afgegleden en zijn haar was blond in het maanlicht. Als een kind dat na een boswandeling in slaap was gevallen lag hij bij de voet van de eik. Zijn ene hand lag geopend naast hem op de grond; de andere had hij op zijn borstkas liggen. Onder de bebloede vingers was zijn uniformjasje rood.
Celie keek op hem neer. Ze had geen idee hoe lang ze stond en naar hem staarde en hij terug staarde met zijn blauwe ogen, maar ze trilde van de koude en van de emotie en de tranen stonden haar in de ogen, voor het eerst sinds drie weken – en zei: ‘O. O, God.’
Overvallen door de diepe droefheid die plots in haar opwelde, plofte ze naast de jongen neer, alsof ze geen energie meer in haar benen had.  Ze had gedacht dat ze zich goed zou voelen nu ze eindelijk iemand had neergeschoten. Dat ze daarmee misschien Ference had kunnen wreken. Dat ze door iemand hetzelfde aan te doen als haar broer ze misschien de pijn in haar binnenste niet langer hoefde te voelen. Maar nu voelde ze dat dat niet waar was. Ze voelde allesbehalve tevredenheid. Ze voelde allesbehalve vrede in haar hart. Ze voelde een hele brei van emoties in haar binnenste, en een gevoel van misselijkheid bij die prominente lucht van kruidenwijn of wierook of wat het was die over het hele strijdtoneel leek te hangen.
Deze jongen had misschien ook een zusje dat om hem gaf. Ouders die nu nooit zouden horen wat er met hun zoon was gebeurd. Een zoon die was gedood door een wraakzuchige vrouw, een bedriegster. Haar schuld.
‘Het spijt me zo,’ fluisterde ze tegen de jongen, haar stem schor en hees en amper hoorbaar. ‘Het spijt me zo.'

Die vervloekte kogel. Een hevige pijn schoot voor een ogenblik door haar arm heen toen ze zichzelf de foxhole uit duwde, maar ze klemde haar kaken op elkaar en zei niks, liet zelfs geen geluidje horen. Wees voorzichtig, zei hij nog, woorden die Charlotte door de pijn heen deed glimlachen. 'Jij ook,' antwoordde ze, voordat ze gewapend met een gevulde tas met EHBO spullen bij hem vandaan stapte.
De verwondingen leken mee te vallen. Charlotte drukte wat verbandjes in de handen van soldaten om hun broeders mee op te lappen terwijl ze zelf op zoek ging naar mannen die er erger aan toe waren. Een zacht jengelen drong haar oor binnen. Even dacht ze dat ze een taal hoorde die ze kende als Italiaans, maar die gedachte schudde ze snel weer weg. Dat zou wel niet.
Ze volgde het jengelen en kwam bij een jongeman uit die op zijn rug lag, zijn linkerarm hield hij beschermend voor zich. 'Laat me eens zien.' Ze stak haar hand naar hem uit waarbij een nieuwe pijnscheut haar schouder in vlam zette. Rustig, Charlotte, sprak ze zichzelf toe. Focus op het ademen. Focus op je werk. Het scherpe randje verdween weer van haar verstopte tanden.

Alessandro had drie keer diep in en uit geademd. Toen was hij uit de foxhole gekropen, zijn handen nog altijd licht trillend. Nogmaals besefte hij hoe moeilijk dit dubbel leven was. Hij raakte langzaam gehecht aan zijn broeders in de strijd, terwijl ze eigenlijk zijn vijanden moesten zijn. Zijn hart bonste in zijn keel bij de gedachte dat er misschien mannen hun leven hadden verloren vannacht.
Het was, toen hij naar zijn Franse kameraden toe liep, dat hij Chris tussen de Duitsers zag zitten. Alessandro had half verwacht dat de jongen was gaan kijken om nog een schop na te geven - hij had immers zo wraakzuchtig geleken een paar dagen geleden -, maar Chris zat naast de jongen. Alessandro kon niet anders dan een keer slikken voordat hij met grote stappen naar hem toe stapte.
Vlak voor het schouwspel hield hij stand. Hij kuchte, keek naar de grond, naar Chris en toen weer naar de grond. 'Je moest doen wat je moest doen,' zei hij zacht. Het was niet alleen iets wat Chris moest geloven, het was ook iets wat hij moest gaan geloven.

Na de spanning, na de heftigheid van het gevecht had de plotselinge stilte iets kostbaars. Dale zocht zijn mannen op, suste hier en praatte daar, gaf eerste hulp aan mannen met onbeduidende wonden en praatte op gedempte toon met de kapitein. Iemand had papieren gevonden in de jaszak van een van de Duitse officieren die nu door iemand die de taal machtig was vertaald werden.
Hij zag die nieuwe knul, Chris, verderop zitten tussen de dode Duitsers, en hij vreesde dat de jongen nog nooit iemand had gedood. Het was een raar gevoel, sommigen voelden zich heldhaftig en machtig, de andere voelde zich zwaar van wroeging. Terwijl hij Alexandre naar de jongen toe zag lopen, trok hij zonder enige vreugde een mondhoek op. Net als Chris was ook hij van stuk geweest toen hij zijn eerste man had gedood. Nee, hij was er erger aan toe geweest. Maar dat leek honderd jaar geleden.
Snel duwde hij al die gedachtes weg toen hij verderop de verpleegster zag die net bezig was met het hechten van een soldaat. Hoewel ze zopas tegen hem had gezegd van niet, zag hij nu wel degelijk dat ze pijn had. Haar anders rechte rug was wat gebogen en hij zag aan haar bleke wangen dat ze zich moest verbijten. Hij liep op haar toe en knielde bij haar neer. Gelukkig was ze net klaar met hechten en knipte de draad door. Even legde hij zijn hand op haar arm en zei zacht: ‘Charlotte, waarom zei u dat u niets mankeerde? Ik zie dat u pijn heeft.’

Toen ze voetstappen achter zich hoorde, wierp Celie een korte blik over haar schouder heen. Bij het zien van Alex had ze eigenlijk zin om op te staan en weg te rennen. Maar die opwelling ging gauw voorbij en ze bleef zitten waar ze zat. Ze voelde zich een leeg omhulsel, doodgebloed zoals deze soldaat. Ze snoof sarcastisch bij Alex' woorden over 'dat het moest' en veegde toen haar neus af aan haar toch al vuile uniformsmouw. Haar maag rommelde. Hoe kon ze nu honger voelen, verdomme? Maar toch had ze gierende trek door de geur van de kruidenwijn die er hing, alsof ze drie dagen niet had gegeten en plots een kerstdiner kreeg aangeboden. ‘Ze hebben mijn broer vermoord,’ zei ze toen. Ze wist niet waarom ze het hem zei, maar het flapte er plots uit. ‘Ze hebben hem doodgeschoten. Terwijl we net op verlof zouden gaan. Ik had gehoopt… gehoopt dat één van hen neerschieten zou helpen… maar in plaats daarvan voel ik...'
Ze maakte een wanhopig gebaar met haar hand en kwam er toen achter dat haar geweer nog in de foxhole moest liggen. Ze wou dat Alex op zou donderen en tegelijkertijd zou blijven, maar ze wilde de zakken van de Duitser nagaan. Hij moest die rode alcohol bij zich hebben, en ze snakte daarnaar.

Het scheelde dat haar oren zo scherp waren dat het maar heel amper voorkwam dat iemand haar liet schrikken. Anders had de plotselinge hand van Dale Flynn haar de schouders doen optrekken van schrik. Met haar blik gericht op de wond om te inspecteren of ze het hechten helemaal goed had gedaan, probeerde ze een uitweg te zoeken. Deze man met zijn goede intenties en zijn onderzoekende blik was veel te scherp. Wat kon ze zeggen. Er zit een kogel in mijn schouder. Overigens zul je dat niet zien want de wond is alweer geheeld. Ohja, als je je afvraagt hoe dat komt. Ik ben een vampier. Ik drink bloed, ja.
Haar ogen vonden nu die van hem en zijn bezorgde, vriendelijke blik deed haar maag omdraaien (omdat ze een leugen moest bedenken) en vlinders oplaaien in haar buik (omdat die sterke blik en oplettende ogen op dat modderige gezicht haar zo strak bekeken). 'Niets wat niet op te lossen valt. Niets wat niet heel even kan wachten.' Ze glimlachte een oprechte glimlach, keek weer naar de gehechte wond en stond toen op. 'Ik maak mijn ronde af en het enige wat ik dan nodig heb is een spiegel, maar die heb ik bij me.'

Alessandro bleef in stilte, zijn ene hand in zijn zak, de andere losjes om het geweer heen, staan luisteren naar zijn woorden. Chris zijn stem was hoger geworden, klonk nog vrouwelijker dan dat deze al vaak klonk. 'Ze hebben mijn broer ook vermoord.' Hij had de woorden al gesproken zonder er langer over na te denken. Wie de ze was hield hij echter maar even in het midden.
Hij stapte dichter naar Chris toe en hurkte nu neer. Met zijn grauwe vingers van de aarde sloot hij de ogen van de gevallen Duitse soldaat. Hij begreep het, het gevoel van wraak willen nemen op degene die je pijn hadden gedaan. Het was één van de redenen waarom hij hier vandaag stond. De andere, de voornaamste, was zijn eigen mensen beschermen. Als hij hen informatie doorspeelde, zouden het aantal doden misschien minimaal blijven.
'Het is...' Hij zocht naar woorden, keek op naar Chris, keek neer op de dode Duitser en keek toen opzij naar hun kleine kampje. 'Het is allemaal een spectacle de merde. Het is overleven.'

En zo zat Celie daar, verkleumd en met een hol, misselijk gevoel in haar binnenste, toen ook Alex zei dat zijn broer was vermoord. Voor het eerst sinds ze hier aan was gekomen keek ze hem echt aan. Ze keek naar zijn profiel terwijl hij de ogen van de jongen sloot. Haar blik gleed over zijn vuil gezicht, zijn neus, zijn wenkbrauwen, zijn ogen. Ze stelde zich voor hoe zijn broer eruitzag. Of ze zo close waren geweest zoals zij en Ference waren geweest. Of Alex ook erbij was toen zijn broer zijn laatste adem uitblies.
Toen hij weer wat zei en haar een blik toewierp, sloeg zij haar ogen weer neer. Zijn woorden beantwoordde ze met een geluid dat standhield tussen een snik en een grom. Overleven.
Ze kneep haar ogen nu dicht. Wat als ze weg zou rennen? Haar helm af zou smijten en haar uniform open zou rijten? Ik ben verdomme een vrouw, ik heb mijn wraak gehad, laat mij nu gaan? Ze vermoedde dat het niet goed met haar zou aflopen als men erachter kwam dat ze een bedriegster was, een vrouw, een tweederangs mens, iemand zonder rechten. Terwijl ze dat dacht hoorde ze verderop een van hun jongens kermen en zag ze een eind verderop de verpleegster en de sergeant. Nee. Ze had dan wel gedood, Frankrijk was nog niet vrij. Ference en papa bleven dood. Faisanville was nog steeds bezet.
Ze kon niet naar huis, ze kon nergens heen.
Haar geweer. Ze moest haar geweer weer hebben. Ze krabbelde overeind. Er stond geen wind, maar ze had het koud, verschrikkelijk koud. De bomen leken zwart en donker om haar heen op te rijzen als tralies terwijl ze terug naar haar foxhole liep. Het scheen haar toe alsof ze door de ruimte zweefde, alsof er iemand anders hier strompelde en naar haar keek terwijl ze langs de soldaten liep en in de foxhole klom en zich daar als een vos in zijn hol oprolde.

Terwijl zij opstond, stond ook hij op. Iets in haar herkende hij van zichzelf. Altijd de ander op de eerste plaats zetten, eigen ongemakken naar de achtergrond duwen. Zijn scherpe ogen bleven op haar gezicht gericht. Gelukkig stond ze met haar gezicht naar de maan gekeerd, zodat hij haar trekken kon onderscheiden. Achter de glimlach die ze hem toezond meende hij nog iets anders te bespeuren, maar hij kon zijn vinger niet op wát leggen. ‘Wat verwacht u dat ik nu zeg of doe, madam? U geluk wensen en weer weggaan?’ Zijn stem was zacht. ‘Ik weet niet zoveel af van eerste hulp als u, maar laat mij u op zijn minst helpen.’

Handelen, Charlotte. Actie. Niet twijfelen. Geef hem het idee dat je meegeeft terwijl je eigenlijk tegenbeweegt.
'Goed, goed, je hebt gelijk.' In een ontwapenend gebaar stak ze haar handen omhoog - ah, dat deed zeer - terwijl ze hem toelachte. 'Als jij de ronde voor me afmaakt, dan zorg ik voor mezelf. Dan zijn we beide tevreden.' Om daad bij het woord te voegen en hem zo min mogelijk tijd te geven om verder na te denken over haar woorden, drukte ze de grote tas met spullen in zijn handen. 'Dankuwel.'
Nog een blik werd op de man aan haar voeten geworpen, voordat ze zich omdraaide en met een krachtige stap van hem weg wilde lopen.
De kogel bewoog onder die eerste stap, wat er bijna voor zorgde dat haar ogen rood werden en haar tanden groeiden. Hevige geuren van bloed stroomden haar neus in. Chris. Hoe ging het met Chris tussen al deze geuren? Ze zou heel snel de kogel eruit moeten halen, dan zelf drinken en zorgen dat Chris wat dronk voordat het te laat was.
Terwijl ze verder stapte, moest ze haar best doen niet met haar goede hand naar haar schouder te grijpen. Ze wist dat Dale moest kijken.

Zonder een woord te spreken was Chris alweer opgestaan en weggewandeld. Ondanks dat hij niks meer had gezegd, had Alessandro het idee dat er een klein, kort moment was geweest waarin ze elkaar echt hadden begrepen. Waarin er een connectie tussen hen was geweest.
Met een zucht kwam Alessandro weer overeind. Hij wendde zijn oog af van de gevallen aan zijn voeten en draaide zich om naar het kamp. Het idee van zijn broer stopte hij heel veilig weer weg in een afgesloten kamertje in zijn brein. Daar mocht hij niet aan denken. Daar kon hij niet aan denken zonder stuk te gaan. Zonder zijn schuilidentiteit te verliezen.
Met stappen die zo zwaar voelde dat hij dacht dat er misschien beton in zijn schoenen was gespoten, wandelde Alessandro Bianchi terug naar het kamp, in de richting van de sergeant.

Celie was van plan geweest om te blijven zitten in de foxhole totdat de aarde zou vergaan, maar na enige tijd te hebben gezeten kwam haar dorst sneller dan het vergaan van de wereld. Die geur van alcohol bleef hardnekkig in haar neus hangen, deden haar watertanden. O papa, ik lijk toch meer op je dan ik dacht. Altijd gevoelens wegdrinken.
Ze hief haar hoofd op om rond te kunnen turen. Niemand was bij de gevallen soldaten in de buurt, en niemand leek op haar te letten toen ze uit de foxhole krabbelde. Ze had de geur weg weten te duwen – wie dacht er nu aan drínken als je net een moord had gepleegd? – maar kon hem nu niet meer ontwijken. Ze snakte naar de kruidenwijn om het getril van haar handen weer tot zwijgen te brengen en die wroeging en spijt en verdriet uit haar wezen.
Terwijl ze naar de gevallen Duitsers terugliep klonk haar hartenklop haar bizar luid in de oren, als de drum van de oorlog, al het andere geluid overstemmend. De wereld leek traag te gaan, als een film die te langzaam werd afgespeeld. Ze vergat opnieuw haar geweer. Ze vergat Alex. Ze vergat de andere soldaten. Ze vergat de oorlog. Het enige wat reëel was, was dat ze zichzelf geknield vond naast de Duitser die ze had gedood en die zoete geur van de alcohol in haar neus toen ze wanhopig zijn zakken en tassen doorzocht. Ergens moest hij het hebben… Ergens…

Hoewel hij niet had gedacht dat de verpleegster daar de vrouw toe was, had ze hem gauw overrompeld met haar plotselinge daden en vond hij zichzelf met de dokterstas in zijn handen terwijl ze van hem wegliep. Maar zo snel gaf hij zich niet gewonnen. ‘Charlotte, wacht –‘ begon hij, toen iemand van achteren gilde: ’Medic!’
Knarsetandend begon hij te rennen in de richting vanwaar het gegil vandaan kwam, want dat klonk toch wel ernstig en Charlotte was nog in staat geweest om te lachen en te lopen, wat haar verwonding ook mocht wezen. Het duurde even voordat hij de bron van het gegil doorhad, maar toen herkende hij de stem als Jean-François. Hij vond de jongen op de bodem van zijn foxhole, zijn hand vasthoudend en jammerend. In een regen van vallend gruis en modder gleed Dale de kuil in en keek snel naar de arm van degene. ‘Hand weg Jean, laat me die wond zien.’
De ander jammerde: ‘Is de verpleegster er niet?’
‘Hand weg, zei ik je. Kom op.’
Toen Jean-François zijn vingers losplukte van zijn wond, zag Dale dat het weinig meer was dan een schampwond, een schrammetje. Maar wat had hij anders verwacht van deze knul die nog niet droog achter zijn oren was? ‘Moest je hier zo hard voor gillen, slapjanus die je bent?’ kon Dale niet nalaten cynisch te zeggen terwijl hij de wond schoondepte met alcohol en verbond. Verdomme, na wat er met Pierre was gebeurd… Gelukkig was hij het enige sterfgeval geweest. Dit keer wel.

Charlotte greep met haar goede hand tussen de paar spullen in haar tas tot ze het mesje had gevonden wat ze in haar heuptasje gooide. Ze had zich de foxhole weer in laten zakken om te zoeken in haar tas, maar dat leek haar geen goede plek om de daadwerkelijke mini operatie uit te voeren. Gespannen stak ze haar hoofd boven de foxhole uit. Niemand die haar kant op keek. Ze ademde in, ademde uit, keek nogmaals om geen fouten te maken en sprong toen uit de foxhole, rende op een verbijsterende snelheid naar het bos en verborg zich daar achter een aantal bomen.
'Merde.' Charlotte was er niet één om te vloeken, maar de pijn en de daaropvolgende verandering van haar gezicht kon haar niet anders dan laten vloeken. Sterke hoektanden prikten nu in haar onderlip en de aderen in haar oogwit zouden felrood moeten zijn. Ze hijgde terwijl ze zonder twijfel de bovenste knoopjes van haar blouse open maakte en langs haar schouder liet zakken.
'Merde, merde.' De geur van bloed van het strijdveld drong diep haar neus binnen. Het was duizend keer moeilijker om die geur te negeren als haar tanden op waren gekomen.
Met trillende vingers, greep ze in het kleine tasje dat ze op haar heup droeg. De pincet drukte ze in haar linkerhand. Het kleine mesje greep ze stevig vast met haar rechterhand. 'Kom op, Charlotte. Je hebt echt wel pijnlijkere dingen moeten doen,' fluisterde ze zichzelf moed in. Heel even raakte haar vingers het kettinkje om haar nek aan. Ja, ze had al veel pijnlijkere dingen moeten doen.
Nu zonder twijfel stak ze het mes op de plek waar de kogel zou moeten zitten. Ze klemde haar kaken hard op elkaar terwijl ze een snede maakte, snel het mes voor de pincet wisselde en net zolang met de pincet in haar schouder zocht totdat ze de kogel te pakken had.
Ze kreunde zacht terwijl ze de kogel eruit trok. Haar hoektanden prikten diep in haar onderlip.
Toen ineens ging het beter. De kogel viel op de zachte aarde. De pijn was verdwenen. Charlotte ademde diep uit. Terwijl haar gezicht de dierlijke trekken verloor, plakte ze een gaasje op haar schouder, alleen ter illusie.

Alessandro had een moment neergehurkt bij een paar andere soldaten. Hij had toegekeken hoe de één een verband om de arm van de ander aanbracht, en hij had iets gezegd dat hij blij was dat deze broeders er nog waren. Dat meende hij tot diep in zijn hart, zelfs al bracht dat weer totaal gecompliceerde emoties op over wie hij was en voor welk doel hij ook al weer vocht.
'Zijn er nog...' Hij kon de woorden maar moeilijk uitspreken. De blik van Jules, de man die het verband net had vastgeknoopt, sprak boekdelen. 'Pierre,' was zijn stille, korte antwoord. Alessandro knikte en sloeg zijn ogen een moment neer. 'Mag hij in vrede rusten,' mompelde hij meer tegen zichzelf dan tegen de anderen.
Toch, en deze gedachte kon hij alleen maar opbrengen omdat hij inherent een optimistisch persoon was, was Alessandro blij dat het maar één persoon was geweest. Ze hadden het voordeel van de verrassing gehad. Eén van hen tegen alle Duisters...

Tot haar frustratie kon Celie niks van een fles of flacon in de zakken van de Duitser vinden. Wel een foto van hijzelf met waarschijnlijk zijn familie wat Celie een steek in haar hart gaf, een half pakje sigaretten en wat andere rommel – maar geen drank. In de veldfles die ze haastig losschroefde rook ze door chloor gezuiverd water. Maar die geur, die géur! Ze voelde zich duizelig van dat zoete parfum dat alles overheerste en door de hartslag die als slagwerk in haar oren leek te trillen. Ze boog zich dichter over het lichaam heen om te ruiken waar het vandaan kwam… Was hij soms stomdronken geweest? Dorst… ze had zo’n dorst…
Ze moest even flauwgevallen zijn, want toen ze met haar ogen knipperde zat ze plots in een andere hoek naast de soldaat. Ze voelde zich verzadigd en misselijk tegelijk. Het uniform van de jongen op de grond leek op de een of andere reden bebloeder dan het net was geweest, en die prominente geur van de drank leek verder weg, naar de achtergrond.
Haar handen waren nat en een beetje kleverig, alsof ze in modder had gelegen. Het was pas toen Celie haar handen ophief en ze donker zagen in het maanlicht, ze wit wegtrok. ‘…wat?’ mompelde ze. Ze hield haar vingers dichter bij haar ogen en zag toen dat het geen modder maar bloed was.

Tegen de tijd dat Dale klaar was met het verbinden van Jean-François was de maan weer achter de wolken verdwenen. De duisternis leek dieper dan ooit terwijl hij uit de foxhole klauterde. Verderop onderscheidde hij de kapitein die hem bij zich riep. ‘Zeg tegen de anderen dat ze granaten en bruikbare munitie mee nemen van de Duitsers,’ gebood die hem rap. ‘Daarna moeten we door. Als er andere vijandelijke groepen in deze bossen zitten, wordt het ons straks veel te heet onder de voeten. We trekken de nacht door, en zullen op een veilige plek gaan slapen.’
‘Oui capitaine,’ antwoordde Dale, hees de medicijntas van Charlotte over zijn schouder heen en begon de foxholes af te gaan met de boodschap in te pakken. Aangekomen bij de schuttersput waar de verpleegster in had gezeten, trof hij die leeg aan. Even staarde hij de nacht in. Waar kon ze heen zijn gegaan?

Nu de kogel uit haar lichaam was, voelde ze de gecontroleerde Charlotte weer terug komen. Terwijl haar vingers de knoopjes van haar blouse weer dicht maakten, rechtte ze haar rug en ademde ze door haar neus diep de geuren van de nacht in. Haar maag rammelde heel lichtjes, maar niet langer had ze het idee dat ze elke willekeurige voorbijganger in zijn nek zou willen bijten.
Met gesloten ogen, haar gezicht naar de maan opgeheven, wreef ze met de rug van haar hand het bloed van haar lippen af. De wonden veroorzaakt door haar tanden waren alweer weggetrokken. Snel zou er van de wond op haar rug ook helemaal niks meer te zien zijn.
Lichte voetstappen brachten haar terug langs de bomen. In de verte zag ze Dale bij haar foxhole staan. Dat was precies waarom ze daar gelukkig niet was gebleven. Ze nam een sprintje, kwam honderd meter verder uit en liep toen langs de soldaten alsof ze nooit weg was geweest.
Achteloos kwam ze terug bij de foxhole. 'Zijn er nog verwondingen waarmee ik kan helpen?'

Alessandro ondertussen was teruggelopen naar zijn foxhole. Hij had verwacht Chris hier aan te treffen, maar hij voelde er niks voor om weer naar de jongen op zoek te moeten gaan. Chris liep vast, of nouja, hopelijk, niet in zeven sloten tegelijkertijd.
Zwijgend stopte Alessandro het weinige wat hij uit zijn tas had gehaald terug en zwaaide het op zijn rug. Hij greep het geweer, hing het over zijn borst heen en controleerde nogmaals of zijn helm goed zat.
Even gleden zijn gedachten naar eerder die dag, toen hij bij sergeant Dale had zitten luisteren naar prachtige muziek. De tranen brandden hem alweer achter de ogen.
Een diepe hap lucht werd genomen die langzaam weer werd uitgeblazen. Hij kon maar beter nergens aan denken want als hij begon dan zou hij misschien verdwijnen in alle misère.